پارامترهای هندسی و نقش آنها در تغییرات زمانی- مکانی بستر رودها مطالعه ی موردی: رودخانه ی هررود سرشاخه رود کرخه در استان لرستان دکتر مجتبی یمانی ، سیامک شرفی

آبراهه­ها سیستمی کاملا پویا هستند و موقعیت، شکل و دیگر مشخصه­های مورفولوژیکی آنها به طور پیوسته و در طول زمان تغییر می­کند. در این پژوهش، مورفولوژی رودخانه­ی هررود در استان لرستان با استفاده از روش مقایسه زمانی- مکانی مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از عکس­های هوایی سال ۱۳۳۴ و تصاویر ماهواره­ای سال ۱۳۸۶ بستر هررود در دو دوره­ی زمانی و در محیط نرم­افزار Arc GIS رقومی گردیده و سپس در محیط نرم­افزاری Auto Cad پارامترهای هندسی رودخانه مانند طول موج، ضریب خمیدگی، شعاع نسبی و نظایر آن  برای بررسی تغییرات با روش برازش دایره­های مماس بر قوس رودخانه اندازه­گیری شده است. با توجه به تشابه نسبی ژئومورفیکی مسیر آبراهه به ۴ بازه­ی تقسیم شده و سپس پارامترهای مذکور و تغییرات به وجود آمده در طول مسیر رود با توجه به شکل و الگوی رودخانه مورد مقایسه قرار گرفته­اند. پارامترهای هندسی به دست آمده در بازه­های مورد مطالعه و مقایسه­ی این پارامترها با یکدیگر نشان می­دهد که بیشترین تغییرات در بازه­ی ۱ به علت شریانی بودن رودخانه، فرسایش­پذیر بودن سازندهای کنار بستر، افزایش بار رسوبی کف و در نهایت فرسایش کناری رودخانه روی داده است. از طرفی در بازه­های ۲ و۳ تغییرات کمتری دیده می­شود اما این تغییرات نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده و رودخانه حالت پیچان­رودی پیدا کرده است. در نهایت در بازه­ی ۴ به علت کوهستانی بودن و تاثیرپذیری مسیر رودخانه از عوامل توپوگرافی، الگوی رودخانه مستقیم بوده و فقط در چند قوس، تغییر به صورت خیلی جزیی دیده می­شود.

Keywords:

ژئومورفولوژی , رودخانه , هررود , پارامترهای هندسی , تغییرات رودخانه , استان لرستان