بررسی تیپ های همدید اقلیمی شمال شرق کشور و ارتباط آنها با سامانه های گردشی روز نماینده مطالعه موردی: مشهد عبدالرضا کاشکی ، دکتر سید ابوالفضل مسعودیان ، سیدمحمد حسینی

در این پژوهش، از مجموعه داده های روزانه­ی شش متغیر اقلیمی شامل میانگین حداکثر دمای روزانه، حداقل دمای روزانه، بارش روزانه، فشار بخارهوا، مولفه باد مداری و نصف­النهاری استفاده گردید. دوره­ی آماری داده ها از تاریخ ۱/۱/۱۳۶۰ تا ۲۹/۱۲/۱۳۸۲ به مدت ۲۳ سال می باشد. ابتدا پایگاه داده ها در نرم­افزار Matlab به صورت آرایش ماتریس Pm×n تشکیل شد. آرایش ماتریس P، ماتریسی از پایگاه داده ها است که در آن سطرها (m)، زمان و ستون ها (n)، عناصر اقلیمی هستند. سپس یک تحلیل خوشه ای پایگانی با روش ادغام وارد بر روی ماتریس استاندارد شده داده ها به منظور تیپ بندی صورت گرفت، پنج تیپ متمایز برای ایستگاه مشهد مشخص شد (تیپ معتدل، بارشمند، یخبندان، بسیار گرم و خشک بادی و گرم و خشک). یک روز نماینده نیز برای هر تیپ مشخص گردید.  در پایان الگوهای گردشی تراز میانی جو (۵۰۰ هکتوپاسکال) هر یک از تیپ ها تعیین شد. با توجه به نقشه­های الگوهای گردشی، نقش سامانه­های پرارتفاع عربستان و جنوب ایران در ایجاد شرایط گرم و خشک و نقش فرود مدیترانه، فرود شمال­شرق ایران و پرفشار سیبری در سطح زمین در ایجاد دوره­های سرد آشکار می­شود.

Keywords:

تیپ هوا , الگوهای گردشی , تحلیل خوشه ای , مشهد