بررسی فراوانی انواع مسمومیت های غیر دارویی در بیماران بستری شده بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی مازندران، سال ۱۳۸۹

سابقه و هدف: سالانه میلیون ها نفر در اثر مواد مختلف دچار مسمومیت می شوند. بسیاری از بیماران مسموم شده در اثر شدت عارضه فوت می نمایند. شناخت الگوی مسمومیت ها کمک شایانی به پیشگیری از وقوع موارد می کند. به دلیل تنوع و دسترسی آسان به سموم و برخی دیگر مواد مسمومیت زا، این مطالعه با هدف بررسی مسمومیت های غیر دارویی انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی به صورت سرشماری در سال ۱۳۸۹ برروی ۵۸۱ نفر از بیماران بستری شده با تشخیص مسمومیت غیر دارویی بیمارستان های تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. روش انجام کار به این صورت بود که پس از تهیه چک لیست یک مطالعه مقدماتی و با حداقل با ۳۰ پرونده انجام تا اشکالات چک لیست برطرف شد. موارد مسمومیت غیر دارویی بر اساس طبقات ویرایش دهم کتاب طبقه بندی بین المللی بیماری ها شامل الکل، حلال های آلی، مشتقات هالوژن، مواد سوزاننده، مواد شوینده، فلزات، مواد غیرآلی، منواکسید کربن، دودها و بخارات، آفت کش ها، مواد سمی به عنوان غذا، دیگر مواد سمی، نیش و گاز حیوانات سمی، آفلاتوکسین و مایکوتوکسین، اثرات سمی دیگر مواد نا مشخص می باشند. آنالیز با نرم افزار SPSS و آمار توصیفی و آزمون کای دو انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد از کل موارد مسمومیت های منجر به بستری در سراسر استان اعم از دارویی و غیر دارویی که تعداد ۱۵۴۶ نفر بودند، تعداد ۵۸۱ مورد (۵/۳۷ درصد) متعلق به مسمومیت غیر دارویی بود. میانگین سن بیماران ۱۷±۲۹ سال که از کودک ۱ ساله تا ۸۵ سال متغیر بود. از نظر جنسیت بیمار ۲۳۱ نفر (۸/۳۹ درصد) زن و ۳۵۰ (۲/۶۰ درصد) مرد بودند. تعداد ۳۰۰ مورد(۶/۵۱ درصد) موارد مسمومیت عمدی و بیشترین عامل مسمومیت با آفت کش ها ۲۷۶ مورد (۵/۴۷ درصد)، گزش از خانواده بند پایان ۹۶مورد (۳/۱۶ درصد)، الکل ۷۶مورد(۱۳ درصد) و مسمومیت با حلال های آلی ۴۰ مورد که ۳۸ مورد (۹۵ درصد) آن با نفت و در کودکان بود. استنتاج: نتایج نشان داد که بیش ترین عامل مسمومیت در این مطالعه آفت کش ها بودند. که در مقایسه با سایر مطالعات مشابه می باشد. برای برخی گروه هایی که در ارتباط با این مواد هستند و همچنین شرایطی که دسترسی را تسهیل می کند آموزش نحوه مواجهه توصیه می گردد. همچنین در موارد عمدی برنامه های آموزشی در قالب مشاوره های عمومی ضروری می نماید.

Keywords:

Poisoning , Non medicine , ICD , Suicide , مسمومیت , غیر دارویی , طبقه بندی بین المللی بیماری ها , خودکشی