نقش منابع عربی در تبیین فرهنگ و ادب ایرانیان باستان مطالعه موردپژوهانه: پند های مکتوب بر ابزار و لوازم زندگی

از ویژگی­های بارز ایرانیان، اهتمام به پند و اندرز است که از اصول و مبانی فکری و فرهنگی آن­ها به منظور حفظ ارزش­های اخلاقی و اجتماعی بوده است؛ این پند­های حکیمانه را که عموما حاصل تعالیم دینی، تجربه­های تلخ و شیرین و خرد­ورزی آن­ها بوده، در گنجینه­ها نگهداری می­کردند، بر سرکوی و بازار به گوش مردم می­رساندند و کسانی با عنوان اندرزبد، این پند­ها را در مجالس خاص بیان می­کردند.       این پند­ها آنقدر برای ایرانیان باستان ارزش داشت که آن­ها را با آب طلا، گلاب و زعفران، بر چوب آبنوس، لوح­های طلا و ابزار و لوازم زندگی چون انگشتر، عصا، تخت، حاشیه سفره، لباس و... می­نوشتند. مهم­ترین منبع برای دستیابی به این پندها، منابع عربی است که فرهنگ ایرانی را در گوشه و کنار آن­ها می­توان یافت.       در این مقاله، با استناد به منابع عربی به چند پند حکیمانه که در ایران باستان بر ابزار و لوازم زندگی چون شال کمر، گنبد، لوح زرین، لوح دخمه و لوح سنگی نوشته شده بود، اشاره کرده، تاثیر آن­ها را در ادب فارسی و عربی نشان داده­ایم. در این میان به ۱۹ پند حکیمانه از انوشروان اشاره کرده­ایم که در قابوس نامه آمده و اشعار شاهنامه و منابع عربی، صحت انتساب آن­ها را به ایرانیان باستان تایید کرده­اند.

Keywords:

واژگان کلیدی: پند ایرانی , حکمت , ابزار و لوازم , ادب عربی , ایران باستان