مولفه های همبستگی اجتماعی با تاکید بر تحلیل مضمون سوره آل عمران

یکی از روش های کاربردی در عرصه روش تحقیق کیفی، روش تحلیل مضمونی است که به هویداسازی مضمون های پایه ای در یک متن می انجامد و از این رهگذر، تحلیل داده ها در شبکه مضمونی یک الگو و مدل از مفاهیم موجود در متن امکان پذیر می شود. با توجه به اینکه در عصر حاضر، پالایش جوامع بشری از چندگانگی مورد توجه بسیاری از اندیشوران قرار گرفته و تلاش های فراوانی در جستجوی راهبردهای موثر برای تحقق همبستگی اجتماعی انجام می شود، مسئله اصلی پژوهش حاضر، آن است که بر اساس دیدگاه های تفسیری مفسران کتب تفسیری با رویکرد اجتماعی، مولفه های همبستگی اجتماعی با تاکید بر تحلیل مضمون سوره آل عمران چیست؟ بدین منظور با استفاده از روش تحلیل مضمون، به تحلیل نظام مند داده های متنی در کتب تفسیری پرداخته شده است. یافته های پژوهش گویای آن است که تحقق همبستگی اجتماعی، مستلزم توجه به مقوله های متعددی با جهت گیری های اعتقادی، رفتاری و اخلاقی است. تحقق همبستگی اجتماعی با نظر به بعد اعتقادی در سایه باور توحیدی، اعتقاد به نظام پاداش و جزای الهی، و از منظر بعد اخلاقی شامل عدالت خواهی، محبت ورزی، دوری از تکبر، مداراجویی، همزیستی مسالمت آمیز، مسئولیت پذیری، عدم دلبستگی به مادیات، پایبندی به عهد و پیمان ها، توجه به صفات پرهیزگاران، خردورزی و حسن ظن نسبت به دیگران است. خوش رفتاری، دشمن ستیزی، استقامت در راه حق، نظارت همگانی و مشورت جویی نیز در زمره مهم ترین مٶلفه های همبستگی اجتماعی با نظر به بعد رفتاری به شمار می آیند.

Keywords:

همبستگی اجتماعی , سوره ی آل عمران , روش تحلیل مضمون