نشانه شناسی پیرس در پرتو فلسفه، معرفت شناسی و نگرش وی به پراگماتیسم

این مقاله، مهمترین ویژگی­های نشانه­شناسی پیرس، از جمله فرایند پیدایش نشانه­ها، نحوه دلالت و بعد عملی آنها را مورد بررسی قرار می­دهد. بررسی سه مقوله فلسفی پیرس و مساله «ابداکسیون» نشان­دهنده نقش محوری نشانه­شناسی پیرس هم در وجود شناسی و هم در معرفت­شناسی وی است، به گونه­ای که تمام اندیشه­ها و هر گونه فرایند معناسازی را می­توان ناشی از تلقی او از نشانه دانست. پیرس، نشانه را به مثابه تار و پود همه اندیشه­ها در نظر می­گیرد و براین اساس، حیات هر گونه علم و حتی ارتباط میان انسانها به نشانه­ها وابسته است. در این راستا، بحث تطبیقی مختصری میان مقولات سه گانه پیرس و انواع مدرکات در فلسفه اسلامی مطرح می­شود. به مثابه وسیله تحلیل افکار انسان و پی آمدهای عملی آنها، نشانه­شناسی پیرس نیز دارای جنبه پراگماتیستی است – گرچه نمی­توان او را پیرو صرف مکتب اصالت عمل دانست - نشانه­شناسی پیرس در حوزه­های بسیار مختلف از جمله فلسفه رسانه، هنر... مورد استفاده قرار گرفته است. همچنین در این چهارچوب، یکی از کاربردهای عملی نشانه­شناسی پیرس برای تفسیر اثر هنری بررسی می­شود.

Keywords:

: نشانه شناسی , پیرس , دلالت , ابداکسیون , مکتب اصالت عمل