واکاوی انتقادی و تبیین نحوه ارتباط مفهومی تاب آوری شهری و پایداری به عنوان مفاهیم غالب در شهرسازی معاصر

اصل پایداری که ابتدا در بعد مسائل زیست محیطی مطرح شد، اکنون بیش از دو دهه است که به عنوان یکی از اهداف اصلی برنامه ها و طرح های توسعه، از سطح خرد تا کلان، در تقریبا تمامی کشورهای دنیا تبدیل شده است و علاوه بر تاکید اولیه اش بر مسائل زیست محیطی، ابعاد گسترده تری نیز یافته است. از سویی دیگر تاب آوری شهری به عنوان مفهومی جدید که عده ای آن را برآمده از بطن پایداری می دانند، اخیرا پس از شکل گیری و آغاز کاربرد مفهوم تاب آوری در علوم مهندسی و اکولوژی، به طور گسترده وارد ادبیات شهرسازی شده است و اهداف نوینی را در ارتباط با شهر معاصر طرح کرده است. علاوه بر ارتباط مفهومی، سیر مراحل طی شده برای ورود و تکامل مفهوم تاب آوری شهری به شهرسازی نیز دارای شباهت زیادی با سیر طی شده برای پایداری به این بستر می باشد؛ بدین صورت که هر دو از عرصه های علوم زیست محیطی و اکولوژیک وارد برنامه ریزی شهری شده و در این عرصه نیز مانند رشته های دیگر توسعه و گسترش یافتند. با توجه به تکامل تعاریف و اهداف تاب آوری و خاستگاه این مفهوم، یکی از ابهامات در این زمینه تبیین رابطه بین تاب آوری و پایداری می باشد که در تدوین و بسط چارچوب مفهومی تحقق پذیر برای هریک در بستر شهرسازی موثر می باشد. در این مقاله سعی خواهد شد از طریق روش بررسی اسناد و منابع کتابخانه ای، رابطه مفهومی بین این دو به همراه مهمترین نقدهای موجود به آنها مورد تحلیل و بررسی اجمالی قرارگیرد.

Keywords:

تاب آوری شهری , پایداری , توسعه پایدار , تاب آوری تکاملی