کارایی صمغ عربی در بهبود شرایط فیزیکی و شیمیایی خاک های شور– سدیمی و غیرشور- سدیمی اطراف دریاچه ارومیه

استفاده از بهبود دهنده­های خاک برای بهبود ویژگی­های فیزیکی و ساختمانی خاک بسیار متداول می­باشد. به همین جهت پژوهش حاضر به مطالعه اثرات صمغ عربی بر چندین ویژگی خاک­های شور -سدیمی و غیرشور- سدیمی تهیه شده از حاشیه جنوب شرقی دریاچه ارومیه پرداخته است. سه سطح متفاوت از صمغ عربی (صفر، ۵ و ۱۰ گرم بر کیلوگرم) در خاک­هایی با هدایت الکتریکی مختلف از ۱ تا ۳۰ دسی زیمنس بر متر و SAR ۱ تا ۵۸ اضافه گردید. نتایج نشان داد که کاربرد صمغ عربی تاثیر معنی­داری بر بسیاری از خصوصیات اندازه­گیری شده در هر دو خاک شور- سدیمی و غیرشور- سدیمی داشت. صمغ عربی خصوصیات بیولوژیکی خاک را حتی در خاک­های شور- سدیمی بهبود بخشید به طوری­که تنفس خاک از ۶۷ تا ۲۷۵ (mg CO۲ kg-۱ day-۱) در خاک­های تیمار شده افزایش یافته بود در حالی که نرخ تنفس خاک در تیمار شاهد بین ۷ تا ۷۷ (mg CO۲ kg-۱ day-۱) بود. همچنین نتایج مشابهی برای مقدار کربن آلی خاک به دست آمد به طوری که در اثر افزایش بالاترین مقدار صمغ عربی (۱۰ گرم بر کیلوگرم)، کربن آلی خاک از ۲۱/۰ به ۳۳/۰ درصد افزایش یافت. در حالی که اثرات صمغ عربی بر روی خصوصیات خاکدانه­ها فقط در خاک­های غیرشور- سدیمی معنی­دار شد، تغییرات مثبت خاک تیمار شده با ۱۰ گرم بر کیلوگرم صمغ عربی در مقابل تیمار شاهد در پایداری خاکدانه­ها (۲۱ درصد در مقابل ۵ درصد)، میانگین وزنی قطرخاکدانه­ها (۳/۰ در مقابل ۰۶/۰ میلی متر) و بعد فراکتال جرمی خاکدانه­ها (۶۷/۱ در مقابل ۳۷/۱) مشاهده شد. صمغ عربی همچنین هدایت هیدرولیکی اشباع خاک­های تیمار شده را افزایش و اسیدیته خاک­های مورد آزمایش را کاهش داد. پیشنهاد می­شود در تحقیقات آتی به منظور بررسی اثرات صمغ عربی در خاک­های شور- سدیمی از مقادیر بالاتر صمغ عربی (بیشتر از ۱۰ گرم بر کیلوگرم) استفاده شود.

Keywords:

اصلاح کننده های خاک , بیوپلیمر , ساختمان خاک , کیفیت خاک , هیدروژل