بررسی اثر شاخص سطح برگ، ماده خشک و سرعت رشد محصول بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام سویا

عملکرد در اکثر محصولات نتیجه ترکیب تعداد زیادی از فرایندهای فیزیولوژیکی است که در طی رشد و نمو به وقوع می پیوندد. این فرایندها در سطوح مورفولوژیکی، فنولوژیکی و فیزیولوژیکی تجلی یافته و اغلب توسط ژن­های زیادی کنترل می­شوند. به منظور تعیین خصوصیات فیزیولوژیک موثر بر عملکرد دانه ارقام سویا (.Glycine max L) و رابطه بین آنها با اجزای عملکرد در سال ۱۳۸۹ آزمایشی انجام شد. در این آزمایش شش رقم سویا (گرگان۳، سحر، ساری، هیل، دی پی ایکس و تلار) و دو لاین (۰۳۲، ۰۳۳) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد استفاده قرار گرفتند. روند تغییرات شاخص سطح برگ، ماده خشک، سرعت رشد محصول نسبت به زمان نشان داد ارقام مورد بررسی از این نظر از الگوی یکسانی تبعیت می­کنند. نتایج حاصل از تجزیه صفات اندازه گیری شده مربوط به ماده خشک تجمعی، شاخص سطح برگ و سرعت رشد محصول در مراحل گلدهی و شروع دانه­بندی مشخص کرد که بین ارقام اختلاف معنی­داری وجود دارد. اما ضرایب همبستگی ارتباط معنی­داری بین آنها و عملکرد نشان نداد. براساس نتایج حاصل از تجزیه داده­ها، افزایش عملکرد در ارقام پرمحصول ناشی از شاخص برداشت بالاتر بود که از طریق تولید تعداد غلاف و دانه بیشتر از عملکرد بالاتری برخوردار بودند. ثبت داده­های هواشناسی در طول دوره رشد دماهای بالای ۳۸ تا ۴۱ درجه سانتی گراد را در زمان گلدهی نشان می­دهد. براساس نتایج بدست آمده طولانی شدن دوره رویشی با به تعویق انداختن زمان گلدهی گیاه را بیشتر در معرض دماهای بالای قرار داده به طوری­که این ارقام با داشتن تعداد کمتر غلاف و دانه از عملکرد پائین­تری داشتند.

Keywords:

اجزاء عملکرد , سویا , شاخص سطح برگ