تجزیه ژنتیکی برای برخی از صفات مرتبط با تحمل به خشکی در ارقام گندم نان

این مطالعه به منظور تعیین سهم ژنتیکی صفات موثر در تحمل به تنش خشکی در ۱۴ لاین و رقم که از جنبه واکنش به خشکی در دو گروه متحمل و حساس قرار گرفته بودند، در دو شرایط تنش رطوبتی و رطوبت کافی در قالب دو آزمایش جداگانه به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. تجزیه واریانس مرکب براساس طرح دو کارولینای شمالی برای صفات اندازه گیری شده در نسل F۱ نشان داد که اثر ژنوتیپ والد نر در دو شرایط رطوبتی تنش و غیر تنش برای همه صفات به جز اجزاء عملکرد دانه شامل تعداد دانه در سنبله و بوته معنی دار بود. قابلیت ترکیب پذیری عمومی ارقام در شرایط تنش رطوبتی متفاوت بود و برای بیشتر صفات اثر متقابل معنی داری با محیط وجود داشت. در شرایط غیرتنش، برآوردهای وراثت پذیری خصوصی صفات به دلیل وجود اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بیش تر از شرایط تنش بودند. نتایج این مطالعه نشان داد که برای موثرتر بودن برنامه های به نژادی در تحمل به تنش خشکی، لازم است گزینش در دو شرایط بدون تنش و با تنش رطوبتی انجام گردد. شاخص برداشت نیز به عنوان معیاری قوی در غربال ژنوتیپ ها برای تحمل به تنش خشکی معرفی می گردد.

Keywords:

گندم نان , تنش خشکی , تجزیه ژنتیکی , وراثت پذیری