بررسی اثر تقسیط کود نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفیت دانه ارقام برنج (هاشمی و بهار ۱) در گیلان

بهمنظور ارزیابی کاربرد کود نیتروژن بهصورت تقسیط بر صفات کمی و کیفیت دانه برنج، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان لنگرود در سال زراعی ۱۳۸۵ انجام شد. عامل اصلی، رقم شامل هاشمی و بهار ۱ و عامل فرعی، پنج نوع تقسیط کود نیتروژن شامل تقسیط مقدار ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در مراحل انتقال نشا، ساقهدهی، ظهور پانیکول و گلدهی کامل بودند. در این آزمایش صفات کمی شامل عملکرد و اجزای عملکرد، عملکرد کاه و کلش، شاخص برداشت، ارتفاع بوته، طول خوشه اصلی و فرعی و سه شاخص کیفیت پخت شامل محتوای آمیلوز دانه، قوام ژل و درجه حرارت ژلاتینه شدن به عنوان صفات کیفی اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که اثر تقسیط بر عملکرد دانه، عملکرد کاه و کلش، وزن هزاردانه و ارتفاع بوته معنیدار بود. تقسیط n۱ (۵۰ درصد زمان انتقال نشاء، ۵۰ درصد زمان ساقه دهی) با میانگین عملکرد دانه ۶۶۱۹ کیلوگرم در هکتار بهترین تقسیط بود. این تقسیط در رقم هاشمی بیش ترین شاخص برداشت (۷۵/۴۵ درصد) و بیش ترین میزان آمیلوز (۲۱/۲۲ درصد) را داشت. رقم بهار ۱ با میانگین عملکرد دانه (۶۹۷۷ کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت (۸۷/۴۹ درصد) بیش تر نسبت به رقم هاشمی (به ترتیب ۳۹۳۳ کیلوگرم در هکتار و ۳۵/۴۰ درصد)، اختلاف معنیدار داشت. همچنین این رقم با میانگین ۰۸/۱۹۲ دانه در خوشه اصلی و میانگین ۸۳/۱۲۴ دانه در خوشه فرعی نسبت به رقم هاشمی برتری داشت. رقم هاشمی با میانگین آمیلوز (۴۵/۲۱ درصد) در گروه متوسط آمیلوز و رقم بهار ۱ با میانگین (۲۱/۱۹ درصد) در گروه کمآمیلوز قرار گرفت. اثر متقابل تقسیط و رقم بر عملکرد کاه و کلش، شاخص برداشت، وزن هزاردانه، درصد پوکی دانه و ارتفاع بوته معنیدار بود.