بررسی اثر رقابت خردل وحشی (L. Sinapis arvensis) بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا (Brassica napus L.) در شرایط گلدانی و مزرعه ای

به منظور مطالعه اثر تداخل تراکم های مختلف علف هرز خردل وحشی بر عملکرد و اجزای عملکرد کلزا و مشاهده تفاوت رقابت این علف هرز در شرایط گلدانی و مزرعه ای، آزمایشاتی بطور همزمان در گلخانه و مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین (خوزستان) در سال زراعی ۸۶-۱۳۸۵ اجرا شد. این آزمایشات به ترتیب در گلدان و مزرعه، با آرایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و طرح کرت های یکبار خرده شده بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار انجام گردید. تیمارهای مورد مطالعه شامل تراکم خردل وحشی در پنج سطح ۰، ۱، ۲، ۳ و ۵ بوته در گلدان (معادل ۰، ۷، ۱۴، ۲۱ و ۳۵ بوته در متر مربع در مزرعه) و تراکم کلزا در سه سطح ۱۰، ۱۳ و ۱۶ بوته در گلدان (معادل ۶۰، ۸۰ و ۱۰۰ بوته در مترمربع در مزرعه) بودند. نتایج در شرایط گلدانی نشان داد که افزایش تراکم خردل وحشی منجر به کاهش تمامی صفات عملکرد دانه، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه گردید. در حالی که در شرایط مزرعه ای بجز تعداد دانه در خورجین و وزن هزاردانه بر سایر صفات تاثیر معنی داری داشت. اما افزایش تراکم کلزا در هر دو شرایط فقط باعث افزایش عملکرد دانه شد. اثر متقابل تراکم های متفاوت خردل و کلزا در شرایط گلدانی فقط بر تعداد دانه در خورجین و در شرایط مزرعه ای بر عملکرد دانه و تعداد دانه در خورجین اثر معنی داری داشت. علاوه براین منحنی آستانه خسارت اقتصادی نشان داد که تاثیر تراکم های مختلف خردل وحشی بر عملکرد دانه کلزا در شرایط گلدانی و مزرعه متفاوت است. بنحویکه بیشترین افت عملکرد دانه کلزا در آزمایش گلدانی به ترتیب از تراکم های ۱۰، ۱۳ و ۱۶ بوته کلزا در گلدان و درآزمایش مزرعهای از تراکم های ۸۰، ۶۰ و ۱۰۰ بوته در مترمربع بدست آمد. این امر حاکی از تفاوت رقابت در شرایط گلدانی و مزرعه ای بود.