استصناع در فقه و حقوق ایران

سفارش ساخت کالاهای دست ساز و پذیرش این قبیل سفارشات از سوی سازنده در سوابق حقوق اسلامی تحت عنوان استیضاع مورد بحث قرار گرفته است صرفنظر از این علمای برخی فرق و مذاهب اسلامی در صحت و اعتبار این تاسیس حقوقی تردید جدی کرده اند، ماهیت حقوقی استیضاع نیز بین فقهای اسلامی توصیف واحدی نیافته است. به نظر بعضی توافق مستصنع و صانع مبنی بر ساخت کالا با طرح و مواد معین و تحویل آن به سفارش دهنده فاقد ماهیت عقدی بوده و وعد (مواعد) شناخته می شود، اما مطابق نظر گروهی دیگر تراضی انجام گرفته دارای ماهیت عقدی است در فرض پذیرش ماهیت قراردادب استصناع هم، میان بیع (بیع مال آینده) اجاره (مقاله یا پیمانکاری) جعاله و شبه اجاره بودن این قرارداد اتفاق نظر وجود ندارد مضافا آنکه ماهیت مورد نزاع استصناع منجر به بروز اختلاف در حکم لزوم و جواز این عمل حقوقی نیز شده است.کاربر فراوان مصادیق مختلف و جدید التاسیس حقوقی مورد بحث در جامعه کنونی و فقدان قانون خاص در این زمینه اقتضا می کند که جهت نیل به یک جمع بندی روشن و ارائه راه حل مناسب در حقوق موضوعه ی ایران، آراء و نظرات اعلام شده در فقه، دسته بندی شده و مورد توجه قرار گیرد

Keywords:

مستصنع , صانع , بیع مال آینده , مقاطعه کاری