بررسی رد پای انرژی در سامانه های آبیاری مختلف (مطالعه موردی: استان البرز)

در این تحقیق سه روش آبیاری سطحی، قطره ای و بارانی برای بررسی ردپای انرژی در سامانه های آبیاری مختلف، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور نیاز آبیاری ۱۵ محصول، اعم از محصولات زراعی، صیفی جات و باغی استان البرز نیز مورد بررسی قرار گرفت. اطلاعات چاه های استان البرز داده های تراز سطح آب زیرزمینی چاه های مشاهده ای واقع در دشت البرز در دوره آماری ۱۳۹۸ از آب منطقه-ای استان البرز جمع آوری شد. سطح ایستابی و سطح دینامیک ۱۱ حلقه چاه بررسی و محاسبه شد. با توجه به نیاز آبیاری محصولات، توان مصرفی و ساعات کارکرد پمپ برای آبیاری، میزان انرژی مورد نیاز پمپ برای رسیدن آب به مزرعه برای آبیاری قطره ای و بارانی محاسبه و هزینه برق مصرفی، برای هریک از محصولات باغی، زراعی و صیفی جات برای سطح دینامیک و سطح استاتیک محاسبه شد. همچنین با درنظر گرفتن سه سناریوی مختلف برای میزان تلفات مفید (آب بازگشتی) و تلفات غیرمفید آبیاری، میزان آب بازگشتی به آبخوان و ردپای انرژی با در نظر گرفتن سطوح استاتیک و دینامیک محاسبه شد. نتایج نشان داد که بیشترین تلفات انرژی مربوط به آبیاری سطحی و کمترین مقدار مربوط به آبیاری قطره ای است. تلفات مفیدآبیاری در همه محصولات برای سطح دینامیک بیشتر از سطح استاتیک می باشد. به عنوان مثال مقدار تلفات مفید آبیاری سطح دینامیک محصول یونجه (۴۰ درصد تلفات مفید آبیاری قطره ای) حدود (m۳/ha) ۱۵ می باشد، و مقدار تلفات مفید آبیاری سطح استاتیک محصول یونجه (۴۰ درصد تلفات مفید آبیاری قطره ای) حدود (m۳/ha) ۱۱ می باشد. همچنین محصولات باغی بیشترین میزان تلفات مفید آبیاری و صیفی جات کمترین میزان تلفات مفید آبیاری را دارا می باشند. بیشترین میزان تلفات در محصولات باغی، زراعی و صیفی جات به ترتیب مربوط به گردو، یونجه و پیاز و کمترین تلفات در محصولات باغی، زراعی و صیفی جات به ترتیب مربوط به محصول انگور، جو و خیار بهاره می باشد.

Keywords:

سطح دینامیک آب زیرزمینی , سطح استاتیک آب زیرزمینی , تلفات مفید , ردپای انرژی