مقاله علمی – پژوهشی: ارزیابی الگوی مکانیزاسیون در مزارع منتخب دومنظوره استان مرکزی

این تحقیق با هدف بررسی کارآیی وضعیت مکانیزاسیون بر بهره وری انرژی در مزارع دو منظوره کشاورزی پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان استان مرکزی انجام شد. این تحقیق به روش میدانی و از طریق تحلیل داده‎های پرسش‎نامه‎ای در خصوص وضعیت مکانیزاسیون در مزارع این استان انجام شد. بدین منظور، بعد از طراحی پرسش‎نامه‎ها، اطلاعات ورودی‎ها شامل مساحت کشت و تجهیزاتی مانند غذاپاش، الکتروپمپ‎ها، کف‎کش، دیزل ژنراتور و هواده‎ها از ۵ شهرستان استان مرکزی شامل ۳۰ واحد تولیدی که دارای بیشترین سهم تولید ماهی قزل آلا بودند، جمع‎آوری شد. سپس خروجی‎ها شامل درجه، ظرفیت و ضریب مکانیزاسیون، راندمان تولید، ظرفیت تولید و کارایی انرژی با مدلسازی چند ورودی – خروجی و تحلیل پوششی داده‎ها (DEA) محاسبه شدند. نتایج نشان داد، واریانس درجه مکانیزاسیون در مزارع این استان ۹۶/۰ می‎باشد. همچنین با در نظر گرفتن سطح شاخص کارایی مطلوب ۱ برای مزارع مشاهده شد که ۴۰ درصد از مزارع استان در وضعیت مطلوب قرار دارند. نتایج بررسی عملکرد هر یک از واحدها بر حسب شاخص کارایی انرژی نیز نشان داد که صرفا ۲۰ درصد از مزارع استان دارای شاخص کارایی بالاتر از ۴/۰ و ۸۰ درصد دارای بهره وری انرژی کمتر از ۱ هستند. نتایج بیانگر این نکته است که الگوی توزیع مکانیزاسیون در همه مزارع استان به صورت یکنواخت نبوده و نیازمند بهبود است.

Keywords:

Aquaculture , Mechanization pattern , Efficient level , Markazi Province , آبزی پروری , الگوی مکانیزاسیون , سطح کارامدی , استان مرکزی