بررسی تنوع مورفولوژیکی توده های گردوی بومی مناطق مختلف استان گلستان

گردو .Juglans regia L گیاهی از خانواده ژوگلانداسه است. در میان ۲۱ گونه جنس Juglans، گردوی ایرانیJuglans regia  از نظر تولید دانه خوراکی به عنوان بهترین گونه شناخته شده است. شناسایی و جمع آوری ارقام بومی درختان میوه اولین گام در مسیر برنامه های اصلاحی به شمار می آید، به طوری که عدم آگاهی متخصصان اصلاح از خصوصیات ژنتیکی گیاهان موجب می شود کار به نژادی با کندی صورت گیرد. تاکنون روش های زیادی برای بررسی تنوع ژنتیکی و تعیین قرابت ژنتیکی بین ارقام و توده های گردوی ایرانی استفاده شده است که از آن جمله می توان به شاخص های مورفولوژیک اشاره کرد. در این مطالعه به منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی توده های گردوی بومی استان گلستان، ۹۶ درخت گردو از ۵ توده شناسایی شده انتخاب و ۳۲ صفت کمی مربوط به دانه و دیگر صفات مورفولوژی یادداشت برداری گردید. با توجه به نتایج حاصل، اختلاف مشاهده شده در وزن دانه با پوست سبز بین ۸۸/۱۴ تا ۸۸/۵۵، وزن دانه با پوست سخت بین ۶۴۷/۵ تا ۹۱۱/۲۵، وزن مغز بین ۱۴۵/۲ و ۵۱۴/۷ گرم و درصد مغز بین ۹۵/۱۹ تا ۱۹/۵۰ متغیر بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا، درصد پروتوژینی و میزان چربی کاهش و میزان پروتئین افزایش می یابد. صفات فنولوژی، خصوصیات بیوفیزیکی دانه و ریخت شناسی (با استفاده از راهنمای ارزیابی درختان) نیز در ۵ توده گردوی این استان بررسی گردید. نتایج نشان داد که توده های مورد بررسی دارای تنوع بالایی بوده و گزینش باید از نظر صفات مورد نظر صورت گیرد.

Keywords:

گردو , Juglans regia , تنوع مورفولوژیکی , توده