بررسی ارتباط ویژگیهای فیزیکی بذر، جوانهزنی و رشد گیاهچه بذر برخی از گونه های زراعی با استفاده از تجزیه همبستگیهای متعارف

این پژوهش با هدف بهره گیری از روش تجزیه همبستگیهای کانونیک (متعارف) برای یافتن ارتباط بین ۱۵ خصوصیت مرتبط با جوانهزنی بذر و رشد گیاهچه در هفت گونه مهم زراعی شامل گندم، جو، سویا، پنبه، کلزا، آفتابگردان و گلرنگ انجام گرفت. متغیرهای مورد بررسی در سه دسته، شامل خصوصیات فیزیکی بذر (وزن دانه، طول دانه، وزن مخصوص بذر، درصد جذب آب و میزان رطوبت نسبی دانه)؛ خصوصیات جوانهزنی بذر در آزمایشگاه (درصد جوانهزنی، سرعت جوانهزنی، یکنواختی جوانهزنی، وزنتر و وزن خشک گیاهچه)؛ و ویژگیهای سبزشدن در مزرعه (درصد سبزشدن، سرعت سبزشدن، یکنواختی سبزشدن، وزن تر و وزن خشک گیاهچه) دسته بندی شدند. تجزیه همبستگیهای متعارف نشان داد که بین دو دسته خصوصیات فیزیکی بذر و خصوصیات جوانهزنی بذر در آزمایشگاه دو همبستگی کانونیک قابل توجه وجود داشت. ضریب همبستگی بین جفت اول متغیرهای متعارف ۹۹/۰ بود. از بین متغیرهای اندازهگیری شده بیشترین ارتباط بین وزن مخصوص بذر، میزان رطوبت نسبی و میزان جذب آب بذر و هم چنین درصد جوانهزنی، وزن تر و خشک گیاهچه با جفت اول متغیرهای متعارف مشاهده شد. ضرایب همبستگی متعارف جفت دوم متغیرهای کانونیک بین دو دسته خصوصیات فیزیکی بذر و خصوصیات جوانهزنی بذر در آزمایشگاه ۷۳/۰ برآورد گردید. تجزیه همبستگیهای متعارف نشان داد که سه جفت متغیر کانونیک پراهمیت بین دو گروه خصوصیات فیزیکی بذر و خصوصیات سبزشدن در مزرعه به ترتیب با ضرایب همبستگی متعارف ۹۲/۰، ۸۶/۰ و ۸۰/۰ وجود داشت. به همین صورت یک جفت متغیر متعارف قابل توجه بین ویژگیهای بذر و گیاهچه در شرایط آزمایشگاه و مزرعه با ضریب همبستگی متعارف ۷۸/۰ تشخیص داده شد. بررسی دقیق سهم هر یک از متغیرهای اندازهگیری شده در متغیرهای متعارف حاصل از این مطالعه نشان داد که ارتباط قوی بین وزن گیاهچه و جوانهزنی با میزان و توانایی جذب رطوبت بذرها؛ بین اندازه دانه با وزن گیاهچه؛ و بین تولید بیوماس در مزرعه با رشد در شرایط آزمایشگاه وجود داشت.

Keywords:

محصول زراعی , همبستگی , متغیرهای متعارف , جوانهزنی , سبزشدن