تجزیه و تحلیل گفتمانی- دستوری منظومه ی صدای پای آب سهراب سپهری

هدف از انجام این تحقیق آن است تا بر اساس الگوی هالیدی (۱۹۷۶) و نیز شفایی (۱۳۶۳) و فرشید ورد (۱۳۶۳)، منظومه ی صدای پای آب سهراب سپهری مورد تجزیه و تحلیل گفتمانی- دستوری قرار گیرد. ضمن استفاده از روش تجزیه و تحلیل متنی، منظومه در دو سطح کلان و خرد مورد بررسی قرارخواهد گرفت که در بخش کلان عوامل انسجامی شناسایی خواهد شد و در بخش خرد نیز انواع جملات به کار رفته در منظومه مورد بررسی قرار خواهد گرفت. یافته های تحقیق در بخش کلان حاکی از آن است که عامل انسجامی ارجاعی (۳۹۹ مورد،۳۱/۴۸ درصد) در کل منظومه دارای بیشترین بسامد است و پس از آن عوامل واژگانی، حذفی و ربطی به ترتیب با ۷۶/۲۶، ۴۳/۱۳ و ۵۰/۱۱در صد در جایگاههای بعدی قرار دارند. ضمنا شاعر از عامل ارجاعی ضمایر و افزونه های فعلی (۳۵۳ مورد، ۴۷/۸۸ درصد) و عامل ربطی افزایشی (۹۶ مورد، ۴۹/۸۶) بیش از انواع دیگر ارجاعات و عناصر ربطی استفاده نموده است. در میان عناصر انسجامی واژگانی نیز تکرار (۱۸۵ مورد، ۷۱/۸۳ در صد) دارای بیشترین فراوانی است. یافته های تحقیق در سطح خرد نیز حاکی از آن است که در این منظومه از جملات مجهول و شرطی استفاده نشده است. ضمنا نویسنده از جملات معلوم، خبری، ساده و فعلی بیش از سایر انواع جمله استفاده کرده است. استفاده ی هنرمندانه شاعر از عوامل زبانی و انسجامی سبب گردیده است تا با وجود طول شعر، منظومه از انسجام بالایی برخوردار باشد. ضمنا استفاده ی زیاد از فعل علاوه بر انتقال مفهوم در ایجاد وزن و آهنگ نیز بسیار موثر بوده است.

Keywords:

گفتمان , دستور , صدای پای آب , سهراب سپهری , هالیدی , شعر نو