تکرار موبه موی یک تجربه ی تاریخی در آفرینش تصویرهای شعری (تحلیل جایگاه سبک شناختی تصویرهای سروش اصفهانی)

میرزا محمدعلی اصفهانی متخلص به «سروش» و ملقب به «شمس­الشعرا» از بزرگترین شعرای مکتب بازگشت و عهد ناصری است. یکی از رموز شهرت و تعالی جایگاه و پایگاه این شاعر نزد ادبا، مهارتش در تقلید ماهرانه­ از شاعران پیشن است. بر مبنای مطالعات، سروش بیشترین گرایش را به شعر فرخی سیستانی دارد. پژوهش حاضر که به شیوه­ی کمی آماری و با رویکرد سبک­­شناختی نوشته شده­است، با بررسی ساختمان تصویرهای شعری دیوان سروش اصفهانی می­کوشد تا با ارائه­ی آماری دقیق و روشن از مقدار بهره­گیری شاعر از هنرسازه­های بلاغی، سوای تعیین سطح و کیفیت ساختمان تصویرهای سروش به لحاظ سادگی یا پیچیدگی­شان، به قیاس هندسه­ی تصویرهای شعری او با سازه­ی تصویرهای شاعران سبک­های پیش از او، خاصه بررسی مدعای شباهت شعرش به فرخی بپردازد. بر اساس داده­های این پژوهش، ساختمان تصویرهای غزل­های سروش پیچیده­ترین، و سازه­ی تصویرهای مثنوی­های او ساده­ترین هندسه را دارند. ساختمان تصویرهای قصیده­های سروش به طرز شگفت­آوری با هندسه­ی تصویرهای فرخی همسانی دارد؛ گویی به لحاظ ساخت ساختمان تصاویر، با وجود فاصله­ی تاریخی، هر دو هندسه متعلق به یک شاعر است و این یعنی: تکرار موبه­موی یک تجربه­ی تاریخی در آفرینش تصویرهای شعری! همین اتفاق در ساحت دیگری نیز رخ داده­است؛ هندسه­ی تصویرهای غزل­های سروش دقیقا هم­تراز با هندسه­ی تصویرهای غزلیات سعدی است.

Keywords:

Soroush Esfahani , return school , poetic image , rhetorical works of art. , سروش اصفهانی , مکتب بازگشت , تصویر شعری , هنرسازه های بلاغی.