اثر تاریخ نشاکاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه چهار رقم کلزا (Brassica napus L.) به عنوان کشت دوم در منطقه رشت

به منظور بررسی اثر تاریخ نشاکاری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه ارقام کلزا این پژوهش به مدت سه سال زراعی ۸۶-۱۳۸۳ در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به مرحله اجرا درآمد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج تاریخ نشاکاری: اول آبان (میانگین دمای محیط ۳/۱۷ درجه سانتی گراد)، ۱۵ آبان (میانگین دمای محیط ۸/۱۶ درجه سانتی گراد)، اول آذر (میانگین دمای محیط ۱۵ درجه سانتی گراد)، ۱۵ آذر (میانگین دمای محیط ۱/۱۰ درجه سانتی گراد) و ۳۰ آذر (میانگین دمای محیط ۳/۸ درجه سانتی گراد) به عنوان کرت های اصلی و ارقام هایولا ۳۰۸، هایولا ۴۰۱، آرجی اس ۰۰۳ و ساری گل به عنوان کرت های فرعی منظور شدند. نشاکاری کلزا به صورت دستی در مرحله ۵ تا ۶ برگی انجام گرفت. فواصل بین ردیف و روی ردیف به ترتیب، ۲۵ و ۸ سانتی متر در نظر گرفته شد. تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثر سال، تاریخ های نشاکاری و ارقام کلزا بر صفات مورد بررسی معنی داری بود. تاریخ نشاکاری دوم با میانگین ۲۷۴۰ کیلوگرم در هکتار و هایولا ۴۰۱ با میانگین ۲۸۵۲ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را دارا بودند. هیبرید هایولا ۴۰۱ در تاریخ نشاکاری دوم با میانگین ۳۲۴۷ کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. هایولا ۳۰۸ در تاریخ نشاکاری پنجم با میانگین ۱۵۱ روز نسبت به سایر ارقام زودرس تر بود. رقم هایولا ۴۰۱ بالاترین شاخص برداشت روغن (۲۵/۱۵ درصد) را نیز به خود اختصاص داد. نتایج این تحقیق نشان داد که این چهار رقم کلزا را می توان در روش کشت نشایی با موفقیت در تاریخ های اول آبان تا اول آذر (به ترتیب با میانگین دمای محیط ۱۵ تا حدود ۱۷ درجه سانتی گراد) کشت نمود و کشت در اواسط آبان (میانگین دمای محیط ۸/۱۶ درجه سانتی گراد) حداکثر عملکرد را داشت.

Keywords:

تاریخ نشاکاری , عملکرد دانه , شاخص برداشت دانه , شاخص برداشت روغن و کلزا