تحلیل کارایی در صنایع ایران

بر اساس چهارمین برنامه پنج ساله­ ی توسعه­ ی اقتصادی ایران، مشارکت بهره ­وری در رشد اقتصادی باید ۵/۲ درصد باشد که از طریق افزایش بهره­ وری قابل تحقق است.  از این رو، این مطالعه در صدد پاسخ به این سوال است که آیا بهره ­وری صنعتی، به عنوان موتور محرکه رشد اقتصادی، در طول برنامه چهارم توسعه ­ی اقتصادی ایران رشدی را تجربه کرده است.  در این مطالعه تابع تولید مرزی تصادفی تخمین زده شده است تا میزان بهره ­وری کل در صنعت ایران تعیین شود.  برای امکان مقایسه ­ی صنعت ایران در سه گروه متفاوت از نظر اندازه ­ی بنگاه ­ها و در گروه متفاوت از نظر نوع مالکیت بنگاه ­ها طبقه بندی شده است.  نتایج تحقیق نشان داد که سطح بهره ­وری برای بنگاه­ های کوچک در بالاترین سطح (۱/۶۸ درصد) و برای بنگاه ­های بزرگ در پایین ­ترین سطح (۵/۵۲ درصد) قرار دارد.  میانگین سطح بهره ­وری برای بنگاه ­های کوچک در طول دوره ­ی مورد بررسی تقریبا ثابت بوده، اما این سطح برای بنگاه ­های متوسط افزاینده و برای بنگاه ­های بزرگ کاهنده بوده است.  سطح بهره­ وری بنگاه­ های خصوصی در طول برنامه چهارم (۸/۸۶ درصد) بالاتر از بهره ­وری بنگاه ­های عمومی (۱/۴۶ درصد) بوده است.  میزان بهره­ وری کل صنعت ایران در سال ۱۳۸۸ به طور متوسط ۴۱ درصد بود.  بهره ­وری از ۳۶ درصد در سال ۱۳۸۲ به سطح ۴۵ درصد درصد در سال ۱۳۸۷ رسیده است که این امر نشانگر افزایش بهره ­وری به نسبت ۵/۱ درصد و تا حدودی افزایش توان رقابتی صنعت ایران در دوره مورد بررسی است.  اما با وجود این افزایش، سطح بهره در ایران همچنان پایین و تنها در سطح ۴۱ درصد است.  در نتیجه صنعت ایران به اندازه­ ی لازم رقابتی نیست.

Keywords:

تابع تولید مرزی , کارایی , صنایع ایران