تحلیل رمان خارج الجسد از عفاف البطاینه بر اساس مبانی فمینیستی (نگرش آسیب شناسانه)

اندیشه­های فمینیستی که در دوران معاصر و پس از انقلاب صنعتی از اروپا آغاز شد و در سراسر جهان گسترش پیدا کرد، در حوزه ادبیات نیز، راه یافت و نویسندگان بسیاری فارغ از جنسیت، به حقوق تضییع­ شده زنان در جوامع مردسالار پرداختند و دغدغه­های زنانه را در سطوح خرد و کلان بازگو کردند. با توجه به ریشه­ دوانیدن باورهای مردسالارنه در جوامع عربی، پرداختن به مسائل زنانه در ادبیات این کشورها روایی داشته ­است. از این بین، عفاف البطاینه در رمان خارج­الجسد تحت تاثیر باورهای فمینیستی و ساختار مردسالار جوامع خود، با رویکردی انتقادی سعی در تشریح وضعیت نابسامان زنان و ارائه راهکارهایی برای برون­رفت این قشر از شرایط موجود دارد. در این تحقیق، با کاربست مبانی فمینیسی (نگرش آسیب­شناسانه) و روش توصیفی­تحلیلی، دیدگاه­های نویسنده در رمان مذکور بازگو و تبیین شده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که البطاینه به مسائلی چون: انقیاد کامل جنس زن در برابر مردان؛ ازدواج سنتی در جوامع شرقی؛ احساس سرشکستگی از مونث بودن؛ سرکوب عشق و عاطفه در جوامع شرقی از ترس قضاوت­های نادرست جامعه؛ ارائه چهره­ای خشن و منفی از مرد؛ مساوات­طلبی؛ انتقاد به باورهای نادرست جامعه اشاره کرده­ است. منی به عنوان شخصیت اصلی رمان، با سفر به کشورهای غربی و تغییر نام و چهره خود، به طور کامل دچار استحاله فرهنگی شده و مولفه­های فرهنگ زن­ستیز و مردسالار جامعه عربی را نفی کرده است.

Keywords:

عفاف البطاینه , خارج الجسد , فمینیست , زن , جامعه