رتبه بندی معیارهای مدیریت پسماندهای بیمارستانی با استفاده از رویکرد تصمیم گیری چند معیاره در بیمارستان های منتخب

زمینه و اهداف: مدیریت نامناسب پسماندهای بیمارستانی به یک نگرانی عمده در بسیاری از کشورهای در حال توسعه تبدیل شده است. پژوهش حاضر با هدف رتبه بندی معیارهای بهداشتی- محیط زیستی و مدیریتی پسماندهای بیمارستانی با استفاده از رویکرد تصمیم گیری چندمعیاره ANP-TOPSIS انجام شده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع مطالعات کیفی است. پس از شناسایی و تعیین معیار های بهداشتی- محیط زیستی و مدیریتی پسماند های بیمارستانی، اعتبارسنجی معیارها به روش دلفی و با استفاده از پرسشنامه انجام شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزارSPSS مورد استفاده قرار گرفت. به منظور وزن دهی معیار ها و زیرمعیار ها، تکنیک فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) و نرم افزار Super Decision۲.۲ مورد استفاده قرار گرفت. سپس برای ارزیابی و اولویت بندی زیرمعیار های شناسایی شده، از روش TOPSIS استفاده شد. یافته ها: تعداد ۱۱ معیار و ۴۴ زیرمعیار به روش دلفی معتبر گردید. نتایج نشان داد که زیرمعیار میزان مشارکت کمک پرستاران در تفکیک پسماند های عفونی و غیرعفونی (با وزن ۰.۷۰۵)، میزان مشارکت پرستاران در تفکیک پسماند ها (با وزن ۰.۶۵۹) و میزان بی خطرسازی پسماند به روش هیدروکلاو (با وزن۰.۶۳۳) به ترتیب اولویت اول تا سوم زیرمعیار های بهداشتی -محیط زیستی و همچنین زیرمعیار های مشارکت پرستاران در برنامه های آموزشی، مشارکت کمک پرستاران در برنامه های آموزشی و تاثیر اصلاح زنجیره خرید در کاهش تولید پسماند به ترتیب با امتیاز های ۰.۷۷۸، ۰.۷۴۸ و ۰.۷۱۸ اولویت اول تا سوم مولفه مدیریتی را به خود اختصاص داده اند. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده، تشویق کارکنان به مشارکت در آموزش، اصلاح فرایند خرید با تاکید بر کاهش تولید پسماند بیمارستان و نظارت منظم و مستمر می تواند اجرای موثر شیوه های مدیریت پسماند در بیمارستان ها را بهبود بخشد.

Keywords:

Medical Waste , Environmental Health , Waste Management , Qualitative Research , پسماندهای پزشکی , بهداشت محیط , مدیریت پسماند , مطالعات کیفی