از جسمانیت تا روحانیت: مقایسه آرای ملاصدرا و امام خمینی(س) در حدوث نفس

یکی از مسائل مطروحه پیرامون نفس، کیفیت آن از حیث حدوث جسمانیت و روحانیت آن است. نظر دو حکیم اسلامی، یعنی ملاصدرا و امام خمینی در مورد این مساله در این مقاله مورد مقایسه قرار گرفته است. در این نوشتار، ابتدا در مورد ذومراتب بودن و نشآت نفس (از جسمانیت تا روحانیت) که مورد ادعای دو حکیم مسلمان است مباحثی مطرح گشته و در ادامه براهین دوازدگانه ای را در سه دسته اصلی مطرح و باطل می کنند: ۱) بطلان ادله روحانیت یا تجرد ابتدایی نفس؛ ۲) بطلان ادله قدم زمانی نفس؛ ۳) بطلان ادله حدوث زمانی نفس قبل از بدن.  سپس، اختلاف نظر این دو حکیم در براهین مذکور مورد توجه قرار گرفته و نهایتا نتیجه گرفته شده است که گرچه این دو حکیم در کلیات بحث، اختلاف نظری ندارند، اما در جزئیات دیدگاه های متفاوتی ارائه کرده اند.

Keywords:

نفس , حدوث , قدم , مجرد , روحانی , مرتبه طبیعی , مرتبه عقلانی , مرتبه مثالی