بررسی عوارض زودرس تزریق فرآورده های خونی در بیماران مرکز آموزشی درمانی شهید قاضی طباطبایی تبریز

چکید ه   سابقه و هدف   مبتلایان به بدخیمی به دلیل سرکوب مغزاستخوان، سپتی سمی وسایر عوارض به انواع فرآورده های خونی مناسب نیاز دارند ولی خطر بروز عوارض تزریق نیز وجود دارد. عوارض تزریق خون به عوامل متعددی بستگی داشته و در مناطق جغرافیایی مختلف و مراکز پزشکی، متفاوت می باشند. هدف از این پژوهش تعیین شیوع عوارض زودرس تزریق خون و علایم بالینی آن، تعیین ارتباط عوارض با مشخصات فردی بیماران و با برخی ویژگی های فرآورده های خونی می باشد.   مواد و روش ها   مطالعه انجام شده توصیفی بود. باروش نمونه گیری آسان، ۳۹ عارضه در ۴ ۰۲۳ موردتزریق فرآورده های خونی بررسی شد. بیماران تا ۲ ۴ ساعت بعداز دریافت خون از نظر بروز وتغییرات علایم بالینی تحت نظرقرارگرفتند. تجزیه وتحلیل داده ها بااستفاده ازآمارتوصیفی واستنباطی کای دو (Chi-square) وآنالیز واریانس صورت گرفت.   یافته ها   عمده ترین واکنش ها مربوط به پلاکت (۴۲/۵۶%) وگلبول قرمز متراکم (۵۸/۴۳%) بود. شایع ترین علایم لرز (۷۲/۲%) و افزایش درجه حرارت بدن (۳۳/۲%) بود. میزان بروز واکنش تب زای غیرهمولیتیک ۷/۲% موارد و آلرژیک ۱/۲% موارد بود. کاهش هاپتوگلوبین در ۸/۰% موارد واکنش تب زای غیرهمولیتیک مشاهده شد. بین متغیرهای جنس وسابقه تزریق خون های متعدد باایجاد عوارض ارتباط معنی داری وجودداشت (به ترتیب ۰۴۸/۰= p و ۰۴/۰= p ). درمورد واکنش آلرژیک باتزریق گلبول قرمز متراکم و بروز واکنش ریوی با طول مدت ذخیره سازی پلاکت ارتباط معنی داری وجود داشت (به ترتیب ۰۴/۰= p و ۰۴۴/۰= p ).   نتیجه گیری   یافته ها نشان داد میزان شیوع عوارض و علایم بالینی آن در مبتلایان به بدخیمی، با نتایج مطالعات در سایر بیماران، هم خوانی دارد. با توجه به رعایت اصول تزریق در تمام مواردی که عوارض ایجاد شد، ایمنی تزریق، درحد قابل قبولی بود. در زنان و افراد با سابقه تزریق های متعدد خون، بروز عوارض بیشتر بود. تزریق گلبول قرمز متراکم با بروز واکنش آلرژیک و افزایش طول عمر پلاکت با بروز واکنش ریوی همراه بود. کلمات کلیدی: ترانسفوزیون خون، عوارض تزریق، بیمار سرطانی

Keywords:

Blood transfusion , Transfusion reaction , Cancer patients , ترانسفوزیون خون , عوارض تزریق , بیمار سرطانی