ارزیابی افزایش سطح فاکتور هشت در بیماران ترومبوفیلی

ارزیابی افزایش سطح فاکتور هشت در بیماران ترومبوفیلی محمدرضا طباطبایی۱، دکتر آزیتا آذرکیوان۲، دکتر مینو احمدی نژاد۳، دکتر مهدی کرباسی زاده۴، فرزانه توسلی۵، دکتر عبدالمجید طولابی۶، دکتر مهتاب مقصودلو۷ چکیده سابقه و هدف ترومبوز تشکیل غیر طبیعی لخته درون رگ است و اغلب از به هم خوردن تعادل در سیستم انعقاد و فیبرینولیز حاصل می گردد. ترومبوز در سیستم وریدی می تواند ناشی از بسیاری عوامل و اختلالات ارثی و یا اکتسابی باشد. ترومبوفیلی حالتی است که عدم تعادل سیستم هموستاز به سمت تشکیل لخته کشیده شود. در مطالعه حاضر سطح فاکتور VIII در بیماران با ترومبوز بررسی شده است. مواد وروش ها مطالعه انجام شده از نوع توصیفی بود. جامعه مورد مطالعه ۱۵۲بیمار مبتلا به ترومبوز وریدی و نیز دارای سابقه سکته قلبی و مغزی تایید شده توسط روش های تشخیص تخصصی بودند که به فاصله حداقل سه ماه پس از آخرین حمله ترومبوتیک به بخش انعقاد سازمان انتقال خون ایران(تهران) مراجعه کرده بودند. ۱۳۰ فرد گروه کنترل نیز از اهداکنندگان داوطلب مراجعه کننده به پایگاه تهران که سابقه بیماری یا مصرف دارو نداشتند، انتخاب شدند. شرح حال و اطلاعات بیماران از پرسشنامه های تکمیل شده استخراج گردید، پلاسمای فاقد پلاکت تهیه و سپس نمونه های بیماران و گروه کنترل به صورت دسته ای به روش One-stage assay مورد بررسی قرار گرفت و سطح فاکتور VIII تعیین شد. پس از جمع آوری اطلاعات، نتایج به دست آمده با استفاده از نرم افزار ۱۱SPSS و آزمون کای دو تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها در این مطالعه ۱۵۲ نمونه بیمار و ۱۳۰ نمونه کنترل مورد ارزیابی قرار گرفتند. میانگین فاکتور VIII در گروه بیمار IU/dl ۲۶/۱۵۷ بود(۸/۵۳ ± SD). کمترین مقدار IU/dl ۶۶ و بیشترین IU/dl ۳۶۴ به دست آمد. میانگین فاکتور VIII در گروه کنترل IU/dl ۷۸/۱۱۱ بود(۶۸/۲۹ ± SD). کمترین مقدار IU/dl ۴۲ و بیشترین مقدار IU/dl ۱۹۵ اندازه گیری شد. با بررسی گروه کنترل، محدوده طبیعی سطح فاکتور VIII ، IU/dl ۱۷۱-۵۲ به دست آمد. نتیجه گیری در این مطالعه، شیوع فاکتور VIII افزایش یافته در گروه بیماران ۹/۲۸% بود که این میزان شیوع، با شیوع فاکتور V لیدن(که بیشترین شیوع را در مبحث ترومبوفیلی دارد) قابل مقایسه است. لذا افزایش سطح فاکتور VIII از فاکتورهای خطر مهم جهت ترومبوزهای مکرر است و این لزوم قرار گرفتن اندازه گیری فاکتور VIII را در آزمون های غربالگری ترومبوفیلی تایید می کند. کلمات کلیدی: ترومبوز، فاکتور VIII ، ترومبوآمبولی وریدی، ریسک فاکتور، ترومبوفیلی تاریخ دریافت : ۲۵/۹ /۸۶ تاریخ پذیرش : ۱۹/۴ /۸۷ ۱ کارشناس ارشد هماتولوژی مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران ۲ مولف مسوول: فوق تخصص هماتولوژی کودکان استادیار مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران و درمانگاه تالاسمی صندوق پستی: ۱۱۵۷-۱۴۶۶۵ ۳ متخصص آسیب شناسی مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران ۴ دکترای علوم آزمایشگاهی مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران ۵ کارشناس علوم آزمایشگاهی مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران ۶ پزشک عمومی مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران ۷ متخصص پزشکی اجتماعی استادیار مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران

Keywords:

Thrombosis , Factor VIII , Venous thromboembolism , Risk factor , Thrombophilia , ترومبوز , فاکتور VIII , ترومبوآمبولی وریدی , ریسک فاکتور , ترومبوفیلی