مطالعه اثرات حفاظتی عصاره سیاه دانه بر سمیت کبدی سیسپلاتین در موش صحرایی

سیسپلاتین به­عنوان یک داروی ضدسرطان، در دوزهای بالا برای کبد سمی می باشد. مشخص شده است که استرس اکسیداتیو در سمیت سیسپلاتین دخیل است. با توجه به خواص آنتی­اکسیدانی سیاه دانه، این مطالعه برای ارزیابی اثرات محافظتی عصاره سیاه دانه در برابر سمیت کبدی سیسپلاتین در موش­صحرایی انجام گردید.۴۰ سر موش صحرایی نر ویستار به­طور تصادفی در چهار گروه مساوی تقسیم گردید. گروه ۱ به­عنوان شاهد انتخاب شد. به گروه­های ۲ و ۴ عصاره سیاه دانه ( mg/kg۲۵۰) به­مدت ۱۵ روز متمادی گاواژ گردید. گروه­های ۳ و ۴ تک­دز سیسپلاتین (mg/kg  ۵/۷) را در دهمین روز آزمایش به­روش داخل صفاقی دریافت کردند. در پایان، سطوح سرمی آنزیم های آسپارتات و آلانین آمینوترانسفراز و لاکتات دهیدروژناز و بیلی روبین تام، آلبومین و پروتئین تام اندازه­گیری شد. میزان مالون­دی­آلدئید و فعالیت آنزیم­های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، گلوتاتیون پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز نیز در هموژنات بافت کبد اندازه­گیری شد. برای ارزیابی آسیب شناسی بافتی، نمونه­هایی از  کبد جدا و مقاطع بافتی با استفاده از روش معمول رنگ­آمیزی هماتوکسیلین ائوزین تهیه شد. در نهایت، یافته­های بیوشیمیایی با نتایج بافتی تطبیق داده شد.در گروه ۴، عصاره سیاه دانه به طور معنی داری میزان افزایش یافته آنزیم های شاخص آسیب کبد و بیلی روبین تام را کاهش و سطوح کاهش یافته آلبومین و پروتئین تام سرم را به طور معنی داری افزایش داد. در این گروه، عصاره سیاه دانه به طور معنی­داری میزان پراکسیداسیون لیپیدی را کاهش و سطوح آنتی­اکسیدان­های کبد را افزایش داد. تغییرات بافتی همراستا با یافته­های بیوشیمیایی بود. تیمار با عصاره سیاه دانه، به­طور قابل توجهی مانع از بروز تغییرات پاتولوژیک در بافت کبد موش­های صحرایی شد و تنها آسیب قابل مشاهده، واکوئولاسیون خفیف سیتوپلاسم هپاتوسیت­ها به­خصوص در اطراف وریدچه مرکزی بود. نتایج این مطالعه نشان داد عصاره سیاه دانه با خواص آنتی اکسیدانی خود، کبد موش های صحرایی را در برابر سمیت سیسپلاتین محافظت می­کند.

Keywords:

سیاه دانه , سیسپلاتین , پارامترهای بیوشیمیایی , آنتیاکسیدان , هیستوپاتولوژی