بررسی ویژگی های «انسان این جهانی» در المواقف و المخاطبات عبدالجبار نفری

بدون شک مقوله «انسان شناسی» بعد از خداشناسی، مهم ترین موضوع در عرفان است و عارفان در این زمینه، نگاه ویژه و تفسیر خاصی داشته اند. ابو عبدالله نفری، به عنوان یکی از همین عارفان، گزارش تجارب عرفانی خود را در دو کتاب «المواقف» و «المخاطبات» در بندهای متعدد و با زبانی بسیار پیچیده، ارائه کرده است که می توان نگرش انسان شناسانه او را از این گزارش های شهودی، استنباط نمود. شناخت انسان در اندیشه این عارف دارای ابعاد مختلفی است که یکی از آن ها بحث از انسان مرتبط با ماسوای حق است. درواقع پرسش این مقاله، به طور مشخص این است که «انسان ماسوایی» در اندیشه عرفانی نفری چه ویژگی هایی دارد؟ نگارنده در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، محتوای «انسان شناسانه» اندیشه عرفانی وی را با تمرکز بر مطالب مربوط به «انسان مادون»، استخراج و تدوین کرده و به این نتیجه رسیده است که نفری اصرار زیادی بر این مطلب دارد که انسان در برزخ «حق» و «ماسوا» قرار دارد و این جایگاه مهم ترین عامل ابتلا و آزمون انسان است. او همچنین مصادیق ماسوای حق را محدود به موجودات آفاقی ندانسته و برخی ساحت های وجودی خود انسان را نیز ازجمله مصادیق ماسوای حق می داند.

Keywords:

انسان شناسی عرفانی , عبدالجبار نفری , المواقف و المخاطبات , انسان مادون , انسان این جهانی