بررسی اصل شفافیت در کالبد بناهای تاریخی ایران و مقایسه با نمونه معاصر

از اساسی ترین مباحث مربوط به معماری معاصر بحران هویت و از دست رفتن مفاهیم و ارزش های معماری ایرانی می باشد. در تمدن ایرانی پیوند ناگسستنی بین ویژگی های معماری ایرانی و هویت آن وجود دارد. این امر معماران را ملزم میدارد تا به راهکارهایی برای نجات از این بی هویتی برسند. گذشته تاریخی همواره بخش مهمی از هویت اجتماعی فرد محسوب می شود و نوع بینش روایت گر تاریخی به دغدغه او برای حفظ هویت که خود ماهیتی چندگانه داشته مربوط می شود. این خودآگاهی تاریخی و تعلق خاطر به گذشته عرصه ای را می گشاید که در آن انسان در گفتگو با گذشته تاریخی خویش قرار گرفته و به بازیابی و درک جایگاه خویشتن امروز دست می یابد. دغدغه ایجاد کیفیت مطلوب در فضای معماری به عنوان یکی از اصلی ترین اهداف معماران و پژوهشگران این عرصه، توجه آن ها را به مفاهیم و شیوه هایی جلب کرده که اصل آن ها با اتکا بر تجربیات بشری و تسلسل هویتی دستاوردهای انسان با نسل پیشین و پیش دانسته های انسان بنیان نهاده شده است. در جریان این گونه از طراحی معماری که با هدف بازتاباندن گذشته تاریخی شکل گرفته است، طراح مفاهیم و ارزش های قدیم معماری را باز یافته آنها را بازخوانی کرده و بدین ترتیب در فرایند تداوم و تحول آن نقش ایفا می کند. بررسی مبانی نظری شفافیت در هنر و معماری معاصر غرب موضوع این پژوهش می باشد. اهمیت این موضوع، بیشتر از آن روست که با بررسی مقایسه ای نگرش ها و دیدگاه ها پیرامون مفهوم شفافیت در دوره معاصر مبانی شکل گیری این مفهوم و انواع آن با هدف نیل به تعریفی دقیق و ساختاری عینی از مفاهیمی ذهنی و تئوریک، تبیین گردد. این مطالعه از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات آن از طریق کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده است. بر اساس نتایج حاصله از تحلیل یافته ها؛ مولفه های شفافیت در کالبد معماری تاریخی به چند دسته تقسیم بندی می شود که با مقایسه تطبیقی دو نمونه داخلی و خارجی این مولفه ها از بنا شناسایی و استخراج شده است.

Keywords:

معماری ایرانی , اصل شفافیت , بناهای تاریخی