درآمدی بر مساله حقوق زنان در جهان عرب

پیشگامان نهضت عربی و احقاق حقوق زنان، به چهار دوره تقسیم میشوند. اصلاحات انجام شده توسط محمدعلی پاشادر مصر، سرآغاز نوزایی عربی است. قاسم امین بک مصری، در مرحله دوم اصلاحات و از مهمترین چهرههای نهضت حقوق زنان عرب و مسلمان است. تحولات فکری قاسم امین، به فراخور اوضاع اجتماعی مصر، با فراز و فرود همراه شد. چهره نخست این مصلح، تاکید و تایید اوضاع حاکم بر زنان و مردان مصری است. در واقع، وی در کتاب نخست خود را کامل و دیگری را ناقص دیده است. چهره دوم قاسم امین، با اثرپذیری از اصلاحات دینی و مصلحانی چون اسدآبادی و عبده، به رفورم روی آورد و خواستار تحقق تغییرات اجتماعی بر اساس بازخوانی پارهای از آیات قرآن کریم - و بویژه آیات راجع به زنان - شد. اما دیری نپایید که از وی چهره دیگری رخ نمود، ترک آن چه »خود« داریم و ضرورت پیروی از مدلهای »دیگری« / غربیان. با این همه نشیب و فراز و تحول دیدگاه، قاسم امین، بحق، یکی از تاثیرگذارترین چهرههای نهضت احقاق حقوق زنان عرب و مسلمان بوده و هست و در هر کتاب و نوشته و مقاله و سخنرانی، اثر بارزی در عرصههای مختلف اجتماعی و فرهنگی داشته است.

Keywords:

قاسم امین , احقاق حقوق زنان , جهان عرب