بررسی آلودگی میکروبی هوای قسمت‎های مختلف تولید کارخانجات لبنی

چکیده بررسی فلور میکروبی هوا در کارخانجات لبنی و نقش عوامل محیطی از اهمیت ویژه‎ای برخوردار است. این مطالعه با هدف تعیین آلودگی میکروبی هوای بخش‎های مختلف تولید در کارخانجات لبنی شهرستان شهرکرد انجام شد. در این بررسی نمونه‎گیری با روش رسوب‎گذاری Sedimentation)) انجام شد. آزمون‎ها با تکرار سه‎گانه انجام شد. تجزیه و تحلیل میکروبی شامل شمارش کل باکتری‎های هوازی، استافیلوکوکوس‎ها، کلیفرم‎ها، باسیلوس‎ها، مخمرها و کپک‎ها بود. در هر سری نمونه‎گیری پلیت‎های حاوی محیط کشت مورد نظر به مدت ۱ساعت، به فاصله۱متر از دیوار و ارتفاع ۱ متر از زمین در بخش‎های مختلف قرار داده شد و بعد از این مدت به آزمایشگاه منتقل و به مدت ۴۸ساعت در دمای ۳۷درجه سانتی‎گراد قرار داده شد. بعد از شمارش کلی کلنی‎ها، از تست‎های بیوشیمیایی اختصاصی جهت تعیین هویت باکتری جدا شده استفاده شد. برای ارزیابی هوا از نظر اسپور قارچ‎ها از پلیت حاوی محیط پوتیتودکستروزآگار حاوی کلرامفنیکل استفاده شد. قارچ‎های رشد یافته با استفاده از روش‎های روتین آزمایشگاهی از قبیل تیزمونت و اسلاید کالچر تعیین جنس شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که از تعداد کل کلنی‎های جدا شده ، میزان آلودگی به کوکسی‎ گرم‎مثبت ۴۴%، باسیل‎های گرم‎مثبت۱/۵۳%، باسیل‎های گرم‎منفی۷/۲% و کوکسی گرم‎منفی۵۷/۰% بود. از میان باکتری‎های جدا شده بیشترین گونه باکتریایی به ترتیب مربوط به استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس و اشریشیاکلی بود. همچنین نتایج شمارش تعداد قارچ در هوای این کارخانه‎ها نشان داد که از مجموع ۳۱۳ کلنی قارچی مختلف جدا شده، ۳/۶۰%مربوط به مخمرها، ۶/۱۴%تریکوسپوروم، ۶/۷%پسیلومایسس، ژئوتریکوم و مادورلا هر کدام ۷/۵%، ۵/۲%کلادوسپوریوم، آسپرژیلوس۲/۲%، ریزوپوس۱% و مونیلیا۱% را به خود اختصاص دادند. با توجه به میزان استاندارد آلودگی میکروبی هوا که توسط انجمن بهداشت عمومی آمریکا (APHA) پیشنهاد شده ، نتایج این مطالعه نشانگر این است که هوای کارخانه‎های مورد بررسی در قسمت‎های مختلف آلودگی بالایی داشته و امکان انتقال آلودگی به فرآورده‎های تولیدی در این کارخانجات بسیار بالا می‎باشد.

Keywords:

Microbial contamination , Air , Dairy processing plants , آلودگی میکروبی , هوا , کارخانجات لبنی