بررسی ویژگی های فنی ومحتوایی قصیده حر عاملی در مدح امام رضا (ع)

محمد بن حسن حر عاملی از علمای شیعه قرن یازدهم هجری ویکی از چهره های بزرگ روایی است که در نقل احادیث اهل بیت (ع) مقام والایی دارد. وی در این خصوص کتاب شهیر «وسائل الشیعه» را تالیف نمود که در موضوع خود مرجع مهمی به شمار می آید. شیخ عاملی در علوم عقلی ونقلی صاحب نظر بود وتالیفات گرانسنگی را از خود به یادگار گذاشته است. شهرت حر عاملی در نقل احادیث بر سایر تالیفات او سایه افکند ودیگر آثار خود را تحت الشعاع این علم قرار داد. یکی از خلاقیت های هنری این عالم بزرگ طبع شعری اوست که در دیوان پانزده هزار بیتی وی کاملا متجلی است. مهمترین موضوع دیوان حر مدح ورثای خاندان نبوت است. نسخه خطی این دیوان سرشار از ذکر اهل بیت (ع) می باشد که با بیان زیبای شاعر سروده شده است. از آنجایی که این دیوان تا کنون منتشر نشده ضرورت معرفی وشناسایی محتوای ارزشمند این اثر دو چندان شده است. از میان صدها قصیده دینی وآیینی این دیوان تنها یک قصیده وجود دارد که مختص مدح امام رضا (ع) است. این سروده دارای نکات ارزشمندی است که بیان آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مقاله حاضر با بهره گیری از روش علمی تحلیلی سعی بر آن دارد لایه های مختلف سبک شناختی این قصیده را شناسایی ومحتوای روایی وادبی آن را تحلیل کند. یکی از نتایج این پژوهش شناخت بعد استدلالی شاعر در به کارگیری دلایل عقلی ونقلی در این قصیده بوده، که این رویکرد در مدیحه سرایی های حر با محوریت اهل بیت کاملا مشهود است.

Keywords:

امام رضا (ع) , حر عاملی , شعر عربی , ویژگی های فنی و محتوایی