مقایسه ی خاتم انبیا و اولیا در اندیشه ی ابن عربی و ملاصدرا

مساله ی خاتم انبیا و اولیا از جمله مسایل مهم در عرفان نظری ابن عربی و فلسفه ی ملاصدرا است. پرسش مطرح این است: خاتم انبیا و اولیا در اندیشه ی آنان چه کسی است؟ تردیدی نیست در اینکه در اندیشه ی این دو قطب عرفان و فلسفه، خاتم انبیا حضرت محمد (ص) است؛ اما اینکه خاتم اولیا کیست؟ اتفاق نظر وجود ندارد. در آثار ابن عربی از افراد مختلف به عنوان خاتم اولیاء نام برده شده است، این در حالی است که از نظر ملاصدرا خاتم اولیا حضرت مهدی (عج) است. دیدگاه این دو عارف و حکیم اسلامی در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی مورد مقایسه قرار گرفته است. نتیجه این تحقیق نشان می دهد ابن عربی، در مورد خاتم اولیا دیدگاه روشن و یگانه نداشته است. مبتنی بر همین مفروض، -با اینکه خاتمیت حضرت مهدی (عج) بر اساس منابع اسلامی اثبات شده است-، مساله ختم ولایت، در عرفان ابن عربی گرفتار ابهام و باعث سوء برداشت گردیده است.

Keywords:

ابن عربی , ملاصدرا , خاتم انبیا و اولیا