بهینه سازی و مدل سازی فرمولاسیون مربای هویج زرد ایرانی رژیمی با استفاده از استویوزید و اینولین به روش سطح پاسخ

با توجه به افزایش بیماری­های مرتبط با قند، کاهش مصرف قند یکی از مهم­ترین چالش­های پیش رو برای مصرف­کنندگان و متخصصان صنعت غذا و تغذیه می­باشد. بنابراین جایگزین­کردن ساکارز با انواع دیگر شیرین­کننده­ها، مخصوصا شیرین­کننده­های طبیعی اهمیت بسزایی دارد. هدف از این مطالعه بهینه­سازی فرمولاسیون مربای هویج زرد ایرانی کم­کالری با حداقل شکر و با استفاده از روش سطح پاسخ است. در پژوهش از سه متغیر مستقل استویا،به عنوان شیرین­کننده جایگزین شکر(۰.۰۵ تا ۰.۳ درصد از شکر کل)، شکر (۳۵ تا ۶۰%) و اینولین به عنوان بافت­دهنده پریبیوتیک(۲ تا ۵ درصد) و با هدف پوشش نقش­های ویسکوزیته و بریکس در مربا استفاده شده است. مدل­های برازش­شده ضرایب تببین بالایی را در خواص فیزیکی و حسی و رنگ(به غیر از تمایل به زردی) داشتند. نتایج نشان داد که اینولین و شکر به صورت مستقل تاثیر معناداری را بر بریکس، رطوبت، ویسکوزیته، خواص حسی(به غیر از طعم) و پارامترهای روشنایی و قرمزی رنگ داشته اند(p≤۰.۰۵). pH و اسیدیته تحت تاثیر متغیرهای آزمون قرار نگرفته و مدل معناداری را نشان نداده­اند(p>۰.۰۵). بهینه­سازی متغیرها در فرمولاسیون مربای هویج زرد ایرانی نشان داد که در صورت استفاده از ۰.۲۳ درصد استویا و ۵% اینولین در حضور ۴۹.۳% شکر، به فرمولاسیون بهینه با ضریب مطلوبیت ۰.۷۲۱ بدون تغییرات نامطلوب در خواص فیزیکوشیمیایی و حسی دست خواهیم یافت. این پژوهش نشان داد که با توجه به ارزش تغذیه­ای هویج زرد ایرانی، می­توان از این فراورده در تولید مواد غذایی فراسودمند استفاده کرد و فواید سلامتی­بخش آن را بهبود داد.

Keywords:

Persian yellow carrot , optimizing the formulation , response surface methodology , هویج زرد ایرانی , بهینه سازی فرمولاسیون , روش سطح پاسخ