بررسی تاثیر تزریق مخلوط گازهای دی اکسیدکربن و نیتروژن برویژگی های فیزیکوشیمیایی و میکروبی شیر گاو با استفاده از روش آماری سطح رویه پاسخ

هدف از این پژوهش بررسی اثر تزریق نسبت های مختلف گازهای دی­اکسیدکربن، نیتروژن و زمان تیمار با گاز بر اساس طرح آماری ترکیبی بر روی ویژگی­های فیزیکوشیمیایی و میکروبی شیر خام می باشد. در این پژوهش شاخص های اسیدیته، pH، نقطه انجماد، شمارش میکروبی کل، کپک و مخمر و کلی فرم بر روی  ۱۵نمونه تیمار شیرخام در فاصله زمانی بین ۹ الی ۱۵ دقیقه بعد از تزریق سنجیده شد. بررسی های آماری حاصل از این پژوهش نشان می دهد که تیمار توامان گازهای نیتروژن و دی­اکسیدکربن بر روی اسیدیته و pH شیر خام تاثیر معنی دار داشت (p˂۰.۰۵)، به طوری که با افزایش میزان گاز دی­اکسیدکربن به ۱۰۰ %، pH کاهش یافته و اسیدیته افزایش یافت. تاثیر توامان هر دو گاز بر روی نقطه انجماد شیر خام معنی دار بود (p˂۰.۰۵). افزایش زمان تیمار شیر خام از ۹ به ۱۵ دقیقه بر روی کاهش جمعیت بار میکروبی، معنی دار بوده (p˂۰.۰۵) ولی در اثر ترکیب گازها کاهش معنی داری مشاهده نشد. با توجه به نتایج آنالیز واریانس در تیمار ۱۰۰ % نیتروژن و مدت زمان تیمار ۱۵ دقیقه بهترین نتایج به لحاظ میکروبی و شیمیایی مشاهده گردید. هم چنین برای بررسی ویژگی­های شیر تیمار شده با مخلوط گازهای CO۲ و N۲ تاثیر آن در ماست، بعنوان مدل غذایی، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه­های ماست در روزهای ۲، ۱۱، ۲۲ از لحاظ ویژگی های شیمیایی و میکروبی و ارگانولپتیکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گازدهی شیر خام، اثر نامطلوبی بر ویژگی­های حسی ­و فیزیکوشیمیایی ماست­ با شیرتیمار شده با این ­روش نداشت (p>۰.۰۵). اما تاثیر مدت­ زمان نگهداری بر روی اسیدیته، pH و سینرزیس ماست معنی­دار بود (p˂۰.۰۵). لذا استفاده از تیماردهی شیر خام با۱۰۰ %گاز نیتروژن به مدت ۱۵ دقیقه می­تواند به عنوان یک عامل باکتریواستاتیک در نگهداری شیر خام در مقیاس صنعتی مطرح باشد.

بررسی تاثیر تزریق مخلوط گازهای دی اکسیدکربن و نیتروژن برویژگی های فیزیکوشیمیایی و میکروبی شیر گاو با استفاده از روش آماری سطح رویه پاسخ Keywords:

Gas flushing , carbon dioxide , nitrogen , raw bovine milk , acidity , total microbial count , تزریق گاز , دی اکسیدکربن , نیتروژن , شیر خام گاو , اسیدیته , شمارش کلی میکروبی