بررسی عوامل مرتبط با سوء مصرف مواد در نوجوانان در چارچوب نظریه رفتار برنامه ریزی شده

مقدمه: هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر قصد سوء مصرف مواد مخدر در نوجوانان در چارچوب نظریه رفتار برنامه ریزی شده است. روش: با استفاده از پرسش نامه ای حاوی سازه های نظریه یاد شده همراه با سئوالاتی در خصوص متغیرهای زمینه ای، اطلاعات لازم از ۴۳۳ نوجوان پسر ۱۵ تا ۱۹ ساله مقطع دبیرستان شهر تهران جمع آوری گردیده و سپس با استفاده از آزمون های متناسب آماری ارتباط بین متغیرهای اصلی و زمینه ای با متغیر وابسته قصد رفتاری به منظور کشف عوامل مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر بررسی شد. یافته ها: سایرسازه های نظریه رفتار برنامه ریزی (به جز کنترل رفتاری درک شده) قصد رفتاری را پیش بینی می کنند؛ ضمن این که در بررسی پیش بینی کننده، سازه های نظریه همراه با متغیر مصرف دخانیات، متغیر اخیر نیز همراه با سایر سازه ها (به جز کنترل رفتاری درک شده) پیش بین قصد رفتاری بودند. در بررسی ارتباط بین قصد رفتاری و متغیرهای زمینه ای نشان داده شد که متغیرهای وجود مصرف کننده دخانیات و مواد مخدر در میان اعضای خانواده و دوستان، سواد مادر، پایه تحصیلی، با قصد سوء مصرف مواد مخدر رابطه معنادار دارند. بحث: نتایج این مطالعه نشان داد که نظریه رفتار برنامه ریزی شده در خصوص پیش بینی سوء مصرف مواد مخدر تاثیر گذار بوده و علاوه بر سازه های آن متغیرهای دیگری چون مصرف دخانیات و نیز برخی از متغیرهای زمینه ای می توانند بر قصد سوء مصرف مواد مخدر در میان نوجوانان اثر گذار باشند.

Keywords:

adolescent , beharioral intention , demographic variables , substance abuse , Theory of Planned Behavior (TPB). , سوء مصرف مواد مخدر , نوجوانان , نظریه رفتار برنامه ریزی شده.