ارزیابی کمی تولید میوه زغال اخته (Cornus mas L.) در جنگل های ارسباران

این پژوهش به­منظور تعیین اندازه تولید میوه زغال­اخته و بررسی ارتباط بین مشخصات رویشی پایه­های زغال­اخته و مقدار میوه تولیدشده هر پایه برای سه سال متوالی (۱۳۹۱، ۱۳۹۲ و ۱۳۹۳) انجام شد. به ­این منظور توده­های جنگلی مشرف به روستای کلاله به مساحت ۵۰ هکتار (رویشگاه زغال­اخته) انتخاب شد. برای تعیین مقدار میوه تولیدشده در واحد سطح ابتدا تعداد درختان زغال­اخته در واحد سطح با ۱۵ خط نمونه با طول متغیر به فاصله ۱۰۰ متر تعیین شد. برای برآورد مقدار میوه تولیدشده، ۴۵ اصله از پایه­های زغال­اخته قرار گرفته بر روی خط نمونه ها به­صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب و نشانه­گذاری شدند. سپس به مدت سه سال مشخصات رویشی شامل: ارتفاع کل (متر)، ارتفاع تاج (متر)، قطر تاج (متر)، قطر برابرسینه (سانتی­متر)، قطر یقه پایه اصلی، تعداد جست و مقدار تولید میوه (گرم) آن­ها مورد اندازه­گیری سالانه قرار گرفت. مدل ریاضی رابطه بین مشخصه­های رویشی اندازه­گیری شده و مقدار تولید میوه هر پایه با استفاده از رگرسیون چند متغیره تعیین شد. سپس مقدار میوه تولیدشده در هر هکتار با توجه به تعداد در هکتار پایه­های زغال­اخته محاسبه شد. بر اساس نتایج این بررسی میانگین تعداد پایه­های زغال­اخته ۵۳۰ اصله در هکتار به دست آمد. میانگین میوه تولیدشده به ازای هر پایه (گرم) در سه سال متوالی به ترتیب ۹۷/۴۴۶، ۶۹/۳۱۸ و ۳۷/۲۵۳ گرم برآورد شد. همچنین سه مشخصه قطر تاج و قطر یقه پایه اصلی و تعداد جست بیشترین همبستگی معنی­دار را با مقدار میوه تولیدی داشتند. این سه مشخصه را می­توان به­عنوان عوامل مهم و تعیین کننده در امور مدیریتی و انجام عملیات جنگل­شناسی به­منظور افزایش تولید میوه استفاده کرد.

Keywords:

ارزیابی کمی , ارسباران , ترانسکت , رگرسیون , زغال اخته , مشخصات رویشی