مکان یابی و تحلیل وضعیت توسعه ای جنگلداری شهری تبریز با استفاده از MCDM و GIS

با توسعه شهرنشینی، انسان­ها به­تدریج از طبیعت دور می­شوند و به همان نسبت، نیازهای زیست­محیطی، جسمی و روحی­شان به فضای سبز افزایش می­یابند. هدف این پژوهش؛ مکان یابی مناطق مستعد توسعه جنگلداری شهری کلان شهر تبریز از دیدگاه ضرورت توسعه و نیاز شهروندان (نه از منظر اکولوژیک) و ارائه راهکارهای توسعه ای است. ۱۴ معیار در قالب نقشه های رستری استاندارد­شده بر مبنای پژوهش­های پیشین و نظرات کارشناسی انتخاب شدند. جدول مقایسه زوجی معیارهای مذکور تشکیل و وزن و اهمیت هر معیار محاسبه شد. پس از انجام فرآیند ارزیابی چند معیاره، نقشه نهایی اولویت بندی مناطق مناسب توسعه جنگلداری شهری تولید و مساحت و درصد هر یک از اولویت­های اول، دوم و سوم نسبت به کل مساحت شهر محاسبه شد. بر این اساس ۸/۲۹ درصد از مساحت تبریز دارای بیشترین اولویت برای توسعه فضای سبز است. در مرحله بعد با روی­هم­گذاری نقشه نهایی اولویت بندی­شده با نقشه کاربری اراضی فعلی، مساحت و درصد هر یک از اولویت­های اول، دوم و سوم در کاربری های مختلف فعلی به­دست آمد. مقایسه نقشه های مذکور نشان داد که ۵۰ درصد از مناطق اولویت دار برای توسعه جنگلداری شهری، در مناطق مسکونی فعلی، ۳۹ درصد در زمین های خالی، ۵/۹ درصد در اراضی زراعی و باغ و ۵/۱ درصد در فضای سبز فعلی قرار گرفته­اند. این نتایج نشان دهنده انباشتگی ساختمانی بیش ازحد و نامتعادل در بیشتر مناطق شهرداری تبریز است که باید سیاست کلی در این مناطق؛ توقف ساخت وسازهای جدید و اولویت دادن تغییر کاربری بافت فرسوده به احداث فضای سبز باشد.

Keywords:

تصمیم گیری چندمعیاره , جنگلداری شهری , سیستم اطلاعات جغرافیایی , مکان یابی