بررسی میزان شاخص های مسئولیت پذیری دانش آموزان در کتاب های فارسی دوره اول متوسطه بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

مسئولیت پذیری یکی از مهم ترین مهارت های لازم برای زندگی است. بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران مصوب ۱۳۹۱، نظام تعلیم و تربیت رسمی به عنوان مهم ترین عامل اعتلای فرهنگ در جامعه، مسئولیت آموزش و پرورش دانش آموزان را در ابعاد گوناگون بر عهده دارد. اما اگر اهداف نظام آموزش و پرورش، در کتاب درسی منعکس نشده باشند، نتیجه قابل قبولی در نظام تعلیم و تربیت به دست نخواهد آمد. هدف این پژوهش، تحلیل محتوای کمی و کیفی کتاب های ادبیات فارسی دوره اول متوسط سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰، برای بررسی میزان توجه به شاخص های مسئولیت پذیری بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران بود. برای استخراج فراوانی مفاهیم مرتبط با مسئولیت پذیری از فهرست وارسی شامل ۴۰ شاخص استفاده شد و کلیه دروس کتاب های فارسی دوره اول متوسطه اعم از پایه هفتم، هشتم و نهم مورد بررسی قرارگرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که به جز شاخص هایی همچون «تکلیف گرایی در برابر خدا» و یا شاخص های مرتبط با مسئولیت پذیری نسبت به سرزمین، سایر شاخص ها مورد غفلت فراوانی واقع شده اند. به شاخص هایی همچون«خودباوری و عزت نفس»، «تلاش برای جبران اشتباهات» و «نظم پذیری و وقت شناسی» کمتر پرداخته شده و به شاخص هایی همچون «پذیرش عواقب کارهای خود، «قانون مداری»، «حفاظت از دیگران در برابر آسیب های اجتماعی»، «امانتداری»، «نوآوری» و «رعایت الگوی مصرف و پرهیز از اسراف» پرداخته نشده است. این خلاء آموزشی و پرورشی در محتوای کتاب های درسی در حالی است که ادبیات ایران و جهان، سرشار از اشعار و داستان های ارزشمند با درون مایه هایی در رابطه با مسئولیت پذیری است که می توان از آن ها بهره فراوانی برد.

بررسی میزان شاخص های مسئولیت پذیری دانش آموزان در کتاب های فارسی دوره اول متوسطه بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش Keywords:

مسئولیت پذیری , سند تحول بنیادین آموزش و پرورش ایران , کتاب های فارسی , دوره اول متوسطه , نظام تعلیم و تربیت رسمی