طراحی مقدماتی مدل حیا مبتنی بر برداشت از آیات قران و مقایسه آن با روان شناسی شرم

هدف اساسی تحقیق حاضر تعیین مفهوم وابعاد حیا در قرآن با نیم نگاهی به روانشناسی شرم ونیز دستیابی به مدل مقدماتی حیا مبتنی بر برداشت از آیات قران بوده است پژوهش حاضر پیرو طرحی توصیفی از نوع کتابخانه ای –اسنادی است بدین خاطردر آغاز مبتنی بر واژه شناسی حیا، تمام آیات مرتبط در قرآن، مورد بررسی قرار گرفت سپس مدل مقدماتی بر اساس برداشت از آیات قرآن ترسیم گردید. یافته های پژوهش بیانگر نکات ذیل بوده است:۱) واژه «حیا» در قرآن دقیقا به همین شکل نیامده است اما « استحیاء» از ریشه ی «ح ی ی» به صورت های مختلف ۱۰ بار به کار رفته است ۲) حیا به عنوان یک ویژگی بنیادین در دو گستره مطرح است صفتی است که از یک سو با معیارهای الهی و از سوی دیگر با عقل و معیارهای درونی شده الهی در تماس است این ویژگی محافظ نفس است و با توجه به دو عامل جنسیت و شرایط، می تواند بر اساس روش های متعددی در گستره بدن و رفتار خود را آشکار سازد ۳) شباهت مهم دو سازه حیا وشرم در آن است که بنیادی تر از بسیاری از رفتارهای دیگر تلقی می شوند تمایز اساسی عبارت است از این که معیارهای بنیادین مورد اشاره در حیا به معیارهای دینی باز می گردد در حالی که در روان شناسی شرم این معیارها از شرایط فرهنگی اجتماعی اخذ می شوند ۴) مدل مقدماتی حیا مبتنی بر برداشت از آیات قرآن، حیا را به عنوان ویژگی بنیادین محافظت از نفس بر اساس نظارت خداوند، با توجه به شرایط فردی و اجتماعی، در گستره بدن و روان مطرح می سازد.

Keywords:

قرآن , اخلاق , حیا , روانشناسی , شرم