تدوین پروتکل مداخلات به هنگام در تاخیر تکامل گفتار و زبان کودکان خردسال: یک تجربه منحصربه فرد در کشور

مقدمه:اختلال گفتار و زبان وقتی در دوران کودکی رخ دهد، پیامد های سنگین آن به زودی در زندگی کودک نمایان خواهد شد به تدریج با عبور از دوره بحرانی رشد زبان، یعنی سه سال اول زندگی، از تاثیر مثبت تحریکات محیطی بر رشد و تکامل گفتار و زبان کاسته می شود.شناسایی زود هنگام کودکان در معرض خطر اختلالات تکاملی گفتار و زبان و یا کودکانی که در مراحل ابتدایی تاخیر تکاملی خود قرار دارند، و فراهم نمودن خدمات مداخله به هنگام و پیشگیری ثانویه از معلولیتهای ناشی از این اختلالات بسیار ضروری است.این مطالعه با هدف تدوین و دستیابی به دستورالعملها (پروتکلها)ی مدون مداخلات زودرس برای اختلالات تکامل گفتار و زبان کودکان ایرانی، طراحی و اجرا شد. مواد و روشها:این مطالعه دو فاز اصلی (مروری و کیفی) داشت.در فاز مروری، ابزار جمع آوری داده ها ، موتورهای جستجو بخصوص آنهایی که محل جمع آوری مطالعات مرور سیستماتیک و یا گایدلاینها می باشند بودند.در فاز کیفی، ابزار و روش جمع آوری داده ها برگزاری بحث های متمرکز گروهی و برگزاری راندهای دلفی مکرر با ۲۰ نفر افراد متخصص و صاحب نظر که به صورت هدفمند انتخاب شدند ، در ساب گروههای ۷ گانه بود.  یافته ها: نتایج این پروژه تحقیقی به صورت هفت بسته مداخله (پیوست) به تفکیک حوزه هایاختلالات پیش زبانی،  رشدی زبان،  کم شنوایی،  آوایی-واجی، ۵ بلع، ۶گفتارفلجی و ناروانی ،  ارائه شده است.  نتیجه گیری:اکثر مطالعات انجام گرفته در خصوص کودکان دچار اختلالات گفتار وزبانی در دنیا موید ضرورت وجود برنامه های آموزش زبان و تمرینات ادراک شنوایی می باشند و بر موثر بودن آنها دلالت دارند ولی غالبا به چگونگی انجام این برنامه ها به شکل مبسوط نمی پردازند. تا قبل از مطالعه حاضر پروتکل منسجم و نظام مند فارسی، بومی و مبتنی بر شواهد که مورد تایید جمعی از متخصصین ذیربط باشد، جهت مداخلات درمانی و توانبخشی کودکان دچار اختلالات گفتار و زبانی در ایران موجود نبود. به دلیل تفاوتهای زبان شناختی در میان زبانهای مختلف دنیا، و نیز تفاوتهای احتمالی مراحل رشد گفتار و زبان در کودکان مختلف دنیا، امکان استفاده مستقیم از منابع خارجی نیز وجود نداشت و نهایتا نیاز به چنین دستورالعملهای بومی به طور چشمگیری احساس می شد.

Keywords:

Protocol , Guideline , Early intervention , Speech and language disorder , Child , پروتکل , دستورالعمل , مداخله زودرس , اختلال گفتار و زبان , کودک