بررسی روایی و پایایی نسخه فارسی پرسشنامه «کیفیت زندگی افراد ناتوان سازمان بهداشت جهانی» (WHOQOL-DIS) در افراد سالمند ناتوان

هدف: تعیین ویژگی های روان سنجی نسخه فارسی پرسشنامه «کیفیت زندگی افراد ناتوان سازمان بهداشت جهانی» در سالمندان ایرانی مبتلا به ناتوانی، هدف اصلی این پژوهش است. روش بررسی: در مقاله حاضر، با استفاده از روش روان سنجی کلاسیک به بررسی روایی و پایایی «پرسشنامه سنجش ناتوانی سازمان بهداشت جهانی» در سالمندان مبتلا به ناتوانی پرداخته شد. در بررسی روایی محتوایی، از دو روش «لاوشه» و «والتس و بازل» استفاده شد. طی نمونه گیری دردسترس، ۲۰۵ سالمندی که نمره «پرسشنامه سنجش ناتوانی سازمان بهداشت جهانی» آنها از ۴ بیشتر شده بود، به منظور بررسی روایی سازه از نوع همگرا با پرسشنامه SF-۱۲ و روایی ملاکی از نوع مقایسه گروه های شناخته شده (سن، جنس، گزارش فرد از وضعیت سلامتی و ناتوانی خود، تاثیر ناتوانی) پرسشنامه را تکمیل کردند. برای تعیین پایایی درونی و آزمون-بازآزمون به ترتیب از آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی درون رده ای (ICC) و برای تحلیل نتایج از نرم افزار SPSS نسخه ۲۰ استفاده شد. یافته ها: در بررسی روایی محتوایی طبق روش لاوشه و والتس و بازل برای همه آیتم ها نمره قابل قبولی به دست آمد. بین پرسشنامه WHOQOL-DIS و SF-۱۲ غیر از بعد اجتماعی (۱۳/۰=P) همبستگی قابل قبولی (۰۰۱/۰>P) وجود داشت. ضریب همبستگی درون رده ای (ICC) برای نمره ابعاد پرسشنامه و نمره کل بیشتر از ۷۰/۰ بود. آلفای کرونباخ به منظور بررسی همخوانی درونی پرسشنامه برای کلیه ابعاد به جز بعد اجتماعی بالای ۷۰/۰ بود. مقایسه بین گروه های شناخته شده، حاکی از وجود تمایز بین جنسیت، وضعیت ناتوانی و سلامتی در بین سالمندان است (۰۰۱/۰>P). نتیجه گیری:  براساس یافته های این پژوهش، به نظر می رسد که پرسشنامه «کیفیت زندگی افراد ناتوان سازمان بهداشت جهانی» از روایی ظاهری، محتوایی، سازه، ملاکی و پایایی قابل قبولی در سالمندان مبتلا به ناتوانی برخوردار باشد؛ بنابراین، می توان از این پرسشنامه در تحقیقات مربوط به کیفیت زندگی سالمندان مبتلا به ناتوانی استفاده نمود.

Keywords:

Validity , Reliability , Elderly , Disability , Quality of life , Persian version of WHOQOL-DIS , روایی , پایایی , سالمند , ناتوان , کیفیت زندگی , نسخه فارسی پرسشنامه WHOQOL-DIS