بررسی ارتباط بین حیطه های آکوپیشن و شدت میزان افسردگی، اضطراب و استرس در بیماران پارکینسون

هدف پارکینسون یک بیماری پیش رونده نورودژنراتیو است که در کنار علائم حرکتی، یکسری علائم غیرحرکتی نظیر افسردگی، اضطراب و استرس نیز دارد که بیشترین ویژگی های ناتوان کننده را ایجاد می کنند و همچنین سبب افزایش شدت و پیشرفت بیماری می شوند و اغلب سبب کاهش توانایی عملکردی در افراد مبتلا پارکینسون می شوند. به همین دلیل این افراد ممکن است در طول زمان، مهارت ‍هایشان در انجام کارهای مربوط به فعالیت های روزمره زندگی (پایه و ابزاری) و مشارکت اجتماعی به شدت افت کند. هدف از انجام این مطالعه بررسی ارتباط بین حیطه های آکوپیشن و شدت میزان افسردگی، اضطراب و استرس در بیماران پارکینسون بود. روش بررسی در این مطالعه ی مقطعی (توصیفی تحلیلی)، ۹۱ فرد با بیماری پارکینسون که به مراکز توان بخشی و بیمارستان های شهر تهران مراجعه می کردند و از طریق نمونه گیری دردسترس آسان انتخاب شدند، شرکت داشتند. بدین ترتیب، پس از گرفتن مجوز از دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی، به مراکز و بیمارستان ها مراجعه شد و در صورتی که مدیران مراکز تمایل به همکاری با تیم تحقیق را داشتند، مطالعه با درنظرگرفتن معیارهای ورود برای بیماران انجام می گرفت. در پژوهش حاضر از آزمون های ارزیابی عادات زندگی برای ارزیابی حیطه های آکوپیشن و از مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس-۲۱ برای ارزیابی افسردگی، اضطراب و استرس استفاده شد. خرده ‎مقیاس های آزمون ارزیابی عادات زندگی زیر نظر متخصصان کاردرمانی از دانشگاه مذکور، بر اساس تقسیم بندی حیطه های آکوپیشن، طبقه بندی شدند. داده های به دست آمده، با استفاده از آزمون های همبستگی پیرسون، همبستگی اسپیرمن، رگرسیون چند گانه، همبستگی کانونی، تی مستقل و من ویتنی در نسخه ۲۲ نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نتایج مطالعه حاکی از این است که بین سطح مشارکت در فعالیت های روزمره زندگی پایه با افسردگی همبستگی معکوس و معناداری وجود دارد. همچنین همبستگی بین سطوح مشارکت در آموزش و سرگرمی با اضطراب و استرس معکوس و معنادار است. مقدار ضریب همبستگی بین حیطه های آکوپیشن و افسردگی، P=۰/۰۶، r=۰/۳۶۲ ؛ بین حیطه های آکوپیشن و اضطراب، P=۰/۰۶، r=۰/۴۹ و بین حیطه های آکوپیشن و استرس، (P=۰/۰۰۱، r=۰/۵) است. با توجه به داده ها، بین حیطه های مختلف آکوپیشن و استرس و اضطراب همبستگی معناداری وجود دارد، اما همبستگی بین حیطه های آکوپیشن و افسردگی معنادار نبود. همبستگی کانونی بین حیطه های آکوپیشن و علائم غیرحرکتی (افسردگی، اضطراب و استرس) برابر با ۰/۵۵=r=۰/۰۵ ،P و معنادار بودند. نتیجه گیری بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه، بین حیطه های آکوپیشن و میزان بروز علائم غیرحرکتی (افسردگی، اضطراب و استرس) در افراد مبتلا به پارکینسون ارتباط معناداری وجود دارد. بنابراین ما می توانیم با شناسایی حیطه هایی از آکوپیشن که به دلیل بیماری بیشتر آسیب دیده اند، جهت دهی درمان های توان بخشی و کاردرمانی را برای درمانگران بالینی تسهیل کنیم که این مسئه ممکن است در ارائه تسهیلات مرتبط با بیماری کمک کننده باشد و همچنین صرفه های اقتصادی نیز برای مراقبان بیماران پارکینسون به همراه داشته باشد.

Keywords:

Anxiety , Depression , Occupational performance , Parkinson’s disease , Stress , استرس , اضطراب , افسردگی , بیماری پارکینسون , عملکردهای کاری