مقایسه شاخص معلولیت صوتی در اختلالات صوتی عملکردی و ساختاری

اهداف: تاثیرات اختلال صوتی از فردی به فرد دیگرمتفاوت است؛ به طوری که شغل، محیط کار، زندگی و عکس العمل خانواده، متغیرهای تاثیرگذاری روی درک فرد از صوت خود به عنوان صوت مختل هستند. تاکنون شاخص معلولیت صوت به منظور مقایسه معلولیت صوتی در انواع اختلالات صوت به کار گرفته نشده است. با فرض این مسئله که ممکن است کیفیت زندگی در انواع اختلالات صوت، متفاوت باشد و جنبه های مختلف فیزیکی، عاطفی و عملکردی (احساس مشکل بیشتر در آن حوزه و از دید بیمار) به صورت متفاوتی تحت تاثیر قرار گرفته باشد و با توجه به اینکه هر اختلالی، درمان متفاوتی دارد، انجام این مطالعه و اولویت بندی و ارائه درمان مناسب بر اساس نتایج به دست آمده (بهداشت صوتی، دست ورزی حنجره، صوت درمانی و ارجاع به متخصص های مربوط) ضروری به نظر می رسد. روش بررسی: این مطالعه از نوع توصیفی تحلیلی بود که به صورت مقطعی انجام شد. ابتدا بر اساس تشخیص پزشک متخصص گوش و حلق و بینی و تصاویر استروبوسکوپی حنجره، وجود اختلال صوت تایید شد. سپس آزمون شاخص معلولیت صوت در اختیار۱۶۶ بیمار در محدوده سنی ۱۸ تا۶۰ سال که با روش دردسترس از کلینیک های خصوصی شهر تبریز انتخاب شده بودند، قرار گرفت و درباره چگونگی پاسخ به پرسش نامه برای هریک از بیماران توضیح داده شد. در تمام مدت، درمانگر در کنار بیمار حضور داشت تا به سوالات احتمالی بیمار پاسخ دهد. آزمون شاخص معلولیت صوت شامل ۳۰ سوال و دارای سه بخش جسمی، عاطفی و عملکردی است. هرکدام از این زیر مقیاس ها شامل ۱۰ سوال است و هر سوال در یک مقیاس ترتیبی نمره ای (لیکرت) سنجیده می شود که هر عدد نشان دهنده مقادیر متفاوتی است: صفر: هرگز، ۱: تقریبا هرگز، ۲ :گاهی اوقات، ۳: تقریبا همیشه، ۴: همیشه. نمونه استروبوسکوپی بیماران را سه آسیب شناس گفتار و زبان تجزیه و تحلیل کردند و با اجماع نظر آسیب شناسان گفتار و زبان، طبق تقسیم بندی بون، نوع اختلال صوت افراد بر اساس دو طبقه بندی عملکردی و ساختاری مشخص شد. در مرحله بعدی مقادیر به دست آمده از آزمون شاخص معلولیت صوت به طور کلی و به تفکیک سه بخش پرسش نامه در دو گروه مقایسه شد. مقادیر به دست آمده از آزمون شاخص معلولیت صوت به طور کلی و به تفکیک سه بخش پرسش نامه در دو گروه مقایسه شد. درنهایت، اطلاعات به دست آمده با نسخه ۱۹ نرم افزار SPSS و با استفاده از روش های آماری میانگین، انحراف معیار و از طریق آزمون تحلیل واریانس چندمتغیره بررسی شد. یافته ها: میزان معلولیت صوتی در گروه ساختاری، به صورت کلی و در بین مولفه های عملکردی، جسمی و عاطفی ازگروه عملکردی بیشتر است. طبق آزمون تک نمونه ای کالموگروف اسمیرنوف، نتایج نشان داد توزیع متغیرهای مطالعه شده در نمونه مطالعه شده عادی است (پیش فرض عادی بودن متغیرهای مطالعه شده) چراکه مقادیر Z در سطح P<۰/۰۵ معنادار نیست. همچنین بر اساس آزمون باکس برای همگنی ماتریس های کوواریانس، همبستگی متغیرهای وابسته در گروه های مطالعه شده همگن است چراکه F محاسبه شده در سطح P<۰/۰۵ معنادار نیست. همچنین طبق آزمون کرویت بارتلت برای بررسی پیش فرض همبستگی متعارف بین متغیرها، پیش شرط همبستگی متعارف بین متغیرها محقق شده است؛ چراکه خی دو محاسبه شده در سطح P<۰/۰۱ معنادار است؛ چراکه میزان میانگین گروه دوم (ساختاری) در مقایسه با گروه اول (عملکردی) بیشتر است و این تفاوت معنادار P<۰/۰۵ است. از سوی دیگر میانگین نمره افراد دارای معلولیت صوتی گروه ساختاری در بخش های جسمی و عاطفی نیز به ترتیب با ۱۸/۷ و ۱۵/۲ از افراد دارای معلولیت صوتی گروه عملکردی بیشتر و در سطح P<۰/۰۵ معنادار است. نتیجه گیری: معلولیت صوتی در گروه ساختاری نسبت به گروه عملکردی پایین تر است و باید درمان همه جانبه با تاکید بر بهبود جنبه های روان شناختی اختلالات صوت برای این بیماران صورت بگیرد.

Keywords:

Voice handicap index , Functional voice disorder , Structural voice disorder , شاخص معلولیت صوت , اختلال صوتی عملکردی , اختلال صوتی ساختاری