مقایسه حس عمقی مفصل شانه در زنان با و بدون شلی عمومی مفاصل

هدف شلی عمومی مفاصل افراد را مستعد ابتلا به انواع ضایعات عضلانی-اسکلتی به ویژه در مفصل شانه می کند. حس عمقی که شامل حس وضعیت و حس حرکت مفصل است، نقش مهمی در ثبات عملکردی شانه دارد. با توجه به نقش مهم حس عمقی در عملکرد مفصل شانه این پژوهش با هدف انجام انجام شد: ۱. مقایسه حس وضعیت و حس حرکت مفصل شانه در افراد با و بدون شلی عمومی مفاصل؛ ۲. مقایسه حس عمقی بین دو سمت غالب و غیرغالب در هر گروه. روش بررسی در این مطالعه موردی-شاهدی ۲۰ زن با شلی عمومی مفاصل (سن۳۰/۲۰±۰۵/۲۲ سال) و ۲۰ زن بدون شلی مفصلی عمومی (سن۵۳/۲±۶۵/۲۲ سال) شرکت کردند. آزمون ها در وضعیت طاق باز انجام شد. قبل از شروع هر آزمون افراد با مراحل انجام آزمون ها آشنا می شدند. حس عمقی شامل آزمون بازسازی زاویه ای غیرفعال و حس حرکت بود که با دستگاه دینامومتر ایزوکینتیک انجام شد. ابتدا دامنه حرکتی چرخش خارجی شانه با گونیومتر استاندارد اندازه گیری و ۹۰ درصد انتهایی آن به عنوان زاویه هدف در آزمون بازسازی زاویه ای غیرفعال درنظرگرفته شد. سپس حس حرکت نیز به روش آستانه تشخیص حرکت غیرفعال در صفر درجه چرخش خارجی اندازه گیری شد. آزمون آستانه تشخیص حرکت با سرعت ۵/۰ درجه بر ثانیه و آزمون بازسازی زاویه ای با سرعت ۲ درجه بر ثانیه انجام گرفت. آزمون ها در هر دو شانه غالب و غیرغالب انجام شد. توالی انجام آزمون ها برای آزمون بازسازی زاویه ای و آستانه تشخیص حرکت و نیز شانه غالب و غیرغالب به صورت تصادفی بوده است. برای حذف بازخوردهای بینایی و شنوایی از چشم بند و گوشی استفاده شد. میانگین خطای بازسازی زاویه غیرفعال و میانگین آستانه تشخیص حرکت غیرفعال در سه بار تکرار آزمون ثبت شد. از آزمون تی مستقل برای مقایسه حس بازسازی زاویه ای غیرفعال و حس حرکت بین دو گروه و آزمون تی زوج برای مقایسه دو سمت غالب و غیرغالب در هرکدام از گروه ها استفاده شد. یافته ها تفاوت معناداری در آستانه تشخیص حرکت در سمت غالب و غیرغالب بین دو گروه مشاهده نشد [در شانه غالب (۴۷/۰=P) و در شانه غیرغالب (۷۰/۰=P)]. در سمت غالب و غیرغالب، زنان با شلی عمومی مفاصل خطای بیشتری در بازسازی زاویه غیرفعال حرکت چرخش خارجی شانه در مقایسه با زنان بدون شلی مفصلی عمومی نشان دادند (۰۰۱/۰(P=. تفاوت معنی داری بین حس وضعیت و حرکت بین دو سمت غالب و غیرغالب در هرکدام از گروه ها مشاهده نشد (P>۰/۰۵). نتیجه گیری نتایج تحقیق نشان داد حس بازسازی زاویه در دامنه انتهایی شانه در افراد مبتلا به شلی عمومی مفاصل در مقایسه با افراد بدون شلی عمومی مفاصل کاهش می یابد. این امر می تواند حاصل اختلال یا کاهش پیام های حسی گیرنده های مفصلی وارده به سیستم عصبی مرکزی باشد. کاهش بازخورد حس عمقی ممکن است به این منجر شود که اندام از نظر بیومکانیکال وضعیت نادرستی را اتخاذ کند. چنین سازوکاری می تواند به تغییرات تخریبی مفصل سرعت بخشد و دلیلی برای شیوع بالای مشکلات عضلانی اسکلتی در افراد با شلی عمومی مفصلی باشد.

Keywords:

Generalized joint laxity , Shoulder joint , Proprioception , شلی عمومی مفاصل , مفصل شانه , حس عمقی