رابطه استرس والد-کودک با مهارت های رشدی و تحولی کودکان کاشت حلزون شده

هدف یکی از درمان هایی که اخیرا برای کودکان ناشنوا مطرح شده، کاشت حلزون شنوایی است. کاشت حلزون فناوری جدیدی در تجهیزات شنوایی و روش درمانی پذیرفته شده ای برای کودکان کم شنوا محسوب می شود. در سال های اخیر پژوهشگران به نقش خانواده و رابطه آن با کسب مهارت های رشدی در کودکان مبتلا به آسیب شنوایی توجه ویژه مبذول داشته اند. تجربیات بالینی نیز نشان داده است که عملکرد عاطفی و مشکلات روان شناختی مراقب اصلی، اثر نامطلوبی بر مهارت های رشدی و تحولی کودکان کاشت حلزون شده خواهد داشت. پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه استرس والد-کودک با مهارت های رشدی و تحولی کودکان کاشت حلزون شده انجام شده است.  روش بررسی پژوهش حاضر مطالعه ای پیمایشی از نوع همبستگی بود که در سال ۱۳۹۳ انجام شد. جامعه آماری این تحقیق را ۲۶۸ نفر از کودکانی تشکیل می دادند که در بیمارستان الزهرای اصفهان عمل جراحی کاشت حلزون روی آنها انجام شده بود. از این جامعه ۵۷ کودک (۳۴ پسر و ۲۳ دختر) که حداقل دو سال از عمل جراحی آنها گذشته بود، به روش تصادفی انتخاب و بررسی شدند. برای سنجش متغیرهای پژوهش از شاخص تنیدگی والدینی، مقیاس عملکرد بین المللی لایتر، مقیاس رشد اجتماعی وایلند، مقیاس رشد و تحول زبان و مقیاس عملکرد ارتباطی کودکان کاشت حلزون شده استفاده شد. داده های پژوهش با استفاده از نسخه ۲۲ نرم افزار SPSS آمار توصیفی، روش همبستگی و تحلیل رگرسیون تجزیه وتحلیل شد. یافته ها نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد بین استرس والد-کودک با رشد زبانی (۵۹/۰-)، اجتماعی (۳۸/۰-) و ارتباطی (۵۴/۰-)کودک رابطه منفی (معکوس) معنی داری وجود دارد (۰۱/۰P≥). با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون در تبیین رشد زبانی (متغیر ملاک) کودک براساس استرس والد-کودک (متغیر پیش بین) ملاحظه می شود که ضریب تبیین برابر ۳۴/۰=R۲ است و نتایج به دست آمده نشان می دهد که ۳۴ درصد واریانس متغیر وابسته (رشد زبانی) از طریق استرس والد-کودک تعیین می شود. همچنین در تبیین رشد اجتماعی کودک (متغیر پیش بین) براساس استرس والد-کودک (متغیر ملاک) ملاحظه می شود که ضریب تبیین برابر ۱۴/۰=R۲ است و نتایج به دست آمده نشان می دهد ۱۴ درصد واریانس متغیر وابسته (رشد اجتماعی) از طریق استرس والد-کودک تعیین می شود. علاوه براین در تبیین عملکرد ارتباطی کودک (متغیر پیش بین) براساس استرس والد-کودک (متغیر ملاک) مشاهده می شود که ضریب تبیین برابر ۲۹/۰=R۲ است و نتایج به دست آمده از این امر حکایت دارد که ۲۹ درصد واریانس متغیر وابسته (رشد اجتماعی) از طریق استرس والد-کودک تعیین می شود. نتیجه گیری درمجموع یافته های این پژوهش نشان داد که استرس والد-کودک، بر بخش قابل توجهی از مهارت های رشدی و تحولی کودکان کاشت حلزون شده تاثیر می گذارد. با توجه به اهمیت و ضرورت رشدی و تحولی در کودکان کاشت حلزون شده، نتایج این پژوهش ضرورت ارائه خدمات مشاوره ای و حمایت های روانشناختی را برای این گروه از والدین گوشزد می کند. براین اساس می توان برنامه هایی را در قالب کارگاه های آموزشی برای مادران این کودکان پیشنهاد کرد. همچنین به روانشناسان و مشاوران خانواده و متخصصان خانواده درمانی توصیه می شود که در برنامه های درمانی و آموزشی خود به نقش فشار روانی در روابط والد-کودک توجه ویژه ای داشته باشند.

Keywords:

Parenting stress , Cochlear implant , Developmental skills , استرس والد-کودک , کاشت حلزون , مهارت های رشدی و تحولی