بررسی شاخص های آسیب پذیری اجتماعی در پاندمی کووید- ۱۹ : مطالعه مرور سیستماتیک

سابقه و هدف: آسیب پذیری اجتماعی نقش عمده ای را در اثرات و عواقب ناگوار ناشی از حوادث و بلایا در جوامع انسانی ایفامی نماید. این مطالعه با هدف شناسایی و تعیین شاخص های آسیب پذیری اجتماعی در پاندمی کووید- ۱۹ انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه مرور سیستماتیک با انتخاب سوال پژوهشی )شاخص های آسیب پذیری اجتماعی در پاندمیکووید- ۱۹ کدامند؟( در دسامبر ۲۰۲۱ انجام شد. ابتدا شاخص های ورود و خروج برای مطالعه تعیین شدند. سپس براساسسرچ استراتژی انتخاب شده پایگاههای اطلاعاتی Scopus ، Web of Science ، PubMed Science ، Google Scholar و ProQuest مورد جستجو قرار گرفتند. از واژه های Mesh پابمد نیز برای تدوین سرچ استراتژی استفاده شد. سرچاستراتژی خلاصه شده شامل کلمات کلیدی و عملگرها به صورت زیر بود. (“social vulnerability”) AND (indicators OR components) AND (COVID-۱۹ OR pandem*) . سپس مطالعات یافت شده با چک لیست های PRISMAغربالگری شدند. تمام مراحل انتخاب مطالعات توسط ۲ نفر از تیم تحقیق یه صورت مستقل انجام شد. در نهایت مطالعات منتخبجهت مطالعه اصلی توسط آنالیز توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: از مجموع ۱۱۶۰ مطالعه یافت شده در پایگاههای اطلاعاتی، ۳۱ مقاله با توجه به معیارهای ورود در مطالعه نهایی واردشدند. در آنالیز محتوایی کدهای استخراج شده موثر بر آسیب پذیری اجتماعی به ۸ حیطه و ۹۵ شاخص تقسیم بندی گردیدند.حیطه های موثر بر آسیب پذیری اجتماعی عبارتند از: خانوار و ترکیب جامعه، نژاد و اقلیت و زبان، وضعیت اجتماعی-اقتصادی،وضعیت سلامت جامعه؛ زیرساخت های بهداشت عمومی، تحصیلات و فناوری و ارتباطات. بیشترین حیطه آسیب پذیری ارجاعشده در مطالعات مربوط به خانوار و ترکیب جامعه با ۱۱ شاخص مرتبط بود.نتیجه گیری: مرور مطالعات نشان داد که مناطق با آسیبپذیری اجتماعی بالاتر مرگ و میر بیشتری ناشی از کووید- ۱۹ را درطول پاندمی تجربه کردند. مطالعات بیشتر برای اندازه گیری شاخص آسیب پذیری اجتماعی به منظور اولویت بندی توزیع منابعدر مناطقی با آسیب پذیری اجتماعی بیشتر و تضمین اثربخشی و برابری در دسترسی به منابع ضروری است.

Keywords:

آسیب پذیری اجتماعی , شاخص , پاندمی , کووید- ۱۹