بررسی نقش و اهمیت کریدورهای حیات وحش بین پناهگاه حیات وحش دره انجیر و منطقه حفاظت شده کوه بافق (مطالعه موردی: گونه کل و بز)

امروزه مهاجرت و جابه­جایی موجودات در میان تکه­های زیستگاهی به منظور جلوگیری از انزوای زیستگاه­ها مورد توجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه شناسایی زیستگاه­های مطلوب برای گونه کل و بز در پناهگاه حیات وحش دره انجیر و منطقه حفاظت شده کوه بافق و اتصال این دو زیستگاه می­باشد. در این مطالعه از الگوریتم آنتروپی بیشینه برای ارزیابی مطلوبیت زیستگاه و روش حداقل هزینه برای طراحی کریدور گونه کل و بز استفاده شد. بدین منظور ابتدا داده­های حضور گونه به همراه هشت متغیر محیطی (جهت، ارتفاع، تراکم گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، شیب، پوشش گیاهی و فاصله از روستا) وارد نرم­افزار مکسنت گردید و نقشه مطلوبیت زیستگاه تهیه شد. سپس نقشه مقاومت و لایه هزینه تجمعی در محیط Arc GIS۱۰.۱ تهیه گردید. در نهایت برای رسم کریدور در نرم­افزار Arc GIS۱۰.۱ در قسمت Spatial Analyst tools Distance از دستور Corridor استفاده شد. نتایج حاصل از مدل مکسنت نشان داد؛ آزمون جک نایف، مهمترین عامل در پراکندگی گونه کل و بز در منطقه مورد مطالعه را متغیر شیب معرفی می کند و در نمودار ROC، مقدار AUC داده­های آموزشی ۹۶۱/۰ به دست آمد که نشان دهنده بالابودن قدرت تشخیص مدل (تفکیک نقاط حضور و عدم حضور گونه از هم) در حد بسیارعالی می باشد. همچنین نتایج به دست آمده از روش حداقل هزینه نشان داد که از ده کریدور ترسیم شده، هیچکدام از کریدورها دو منطقه را به هم متصل نمی­کند، لذا لازم است به منظور جلوگیری از منزوی شدن زیستگاه­ها، اقدام مدیریتی مطلوبی انجام گیرد و شرایط مناسب برای گونه در بین این دو منطقه ایجاد گردد چرا که اتصال بین زیستگاه­ها برای حفاظت و مدیریت اکوسیستم­های طبیعی مورد نیاز است.

Keywords:

پناهگاه حیات وحش دره انجیر , کریدور , کل و بز , مدل سازی مطلوبیت زیستگاه , منطقه حفاظت شده کوه بافق