اثر سلیقه مصرف کننده بر نرخ واقعی ارز در اقتصاد ایران

مقاله حاضر به بررسی تغییر سلیقه مصرف کنندگان ایرانی از کالاهای داخلی به خارجی و تاثیر آن بر نرخ واقعی ارز می پردازد. برای این منظور یک مدل نظری از رفتار مصرف کننده که تابع مطلوبیت شامل کالای داخلی و خارجی است ارائه شده و با نرخ واقعی ارز مرتبط شده است. سپس با استفاده از رگرسیون سری زمانی با روند ضمنی و تکنیک حالت فضا تاثیر سلیقه به صورت پویا بر نرخ واقعی ارز در طی سال های ۱۳۵۳ تا ۱۴۰۰ برآورد شده است. در این مطالعه تاثیر سلیقه، مترادف با تغییر در ترجیحات مصرف کننده در نظر گرفته شده است که بخشی از روند ضمنی است. نتیجه تخمین نشان می دهد که تاثیر سلیقه به صورت پویا اثر کاهشی بر نرخ واقعی ارز گذاشته است، به طوری که عرض از مبدا رگرسیون هر سال کاهش یافته است. همچنین اثر بهره وری و درآمد سرانه بر نرخ واقعی ارز مثبت و معنادار است اما تاثیر درآمد نفت معنادار نیست. نتیجه عملی اینکه در طی ۴۷ سال اخیر سلیقه مردم ایران با روند ملایم به مصرف کالاهای تجاری خارجی متمایل شده و این امر یکی از علت های کاهش ارزش واقعی پول ملی بوده است.

Keywords:

نرخ واقعی ارز , سلیقه مصرف کننده , روش حالت فضا , روند ضمنی