مقایسه برخی توانایی های کاربرد شناختی کودکان فارسی زبان کم شنوای شدید ۴ تا ۶ ساله با همسالان شنوا

هدف: کاربردشناسی زبان عبارت از مطالعه کنشهای گفتاری و جنبه های اجتماعی تعاملات ارتباطی در بافت زبان است. کودکان کم شنوا، به دلیل محروم بودن از حس شنوایی که نقش مهمی در رشد مهارت های زبانی دارد، در تمام سطوح زبان و از جمله کاربردشناسی با مشکلاتی مواجهند. هدف از این پژوهش، مقایسه برخی توانایی های کاربردشناختی شامل پیگیری موضوع، نوبت گیری و اصلاح مکالمه در کودکان فارسی زبان کم شنوای شدید ۴ تا ۶ ساله با همسالان شنوا می باشد. روش بررسی: در این پژوهش مقطعی مورد-شاهدی، ۲۱ کودک شنوا به روش تصادفی ساده از مهدکودکهای عادی و ۲۱ کودک کم شنوای شدید به روش نمونه گیری دردسترس از مراکز توانبخشی و کلینیکهای گفتاردرمانی تهران و کرج انتخاب شده و مهارت های کاربردشناسی آنها با استفاده از تکالیف محقق ساخته در خصوص پیگیری موضوع، نوبت گیری و اصلاح مکالمه مورد بررسی قرار گرفت. روایی محتوایی تکالیف، توسط یک زبان شناس و دو آسیب شناس گفتار و زبان و پایایی تمامی آنها به روش آزمون-بازآزمون و ضریب همبستگی ۰/۷۰ تا ۰/۹۵ مورد تایید قرار گرفت. لازم به ذکر است ابتدا خرده آزمونهای هوش غیرکلامی از آزمودنیها به عمل آمد و در صورتی که نمره هوش آزمودنی در محدوده طبیعی به دست می آمد، تکالیف کاربرد شناختی در اختیار او قرار می گرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمونهای مجذور خی، تی مستقل و مان ویتنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میانگین مدت زمان پیگیری موضوع (P<۰/۰۰۱)، نمرات نوبت گیری (P<۰/۰۰۱)، اصلاح مکالمه از نوع پاسخ به درخواست برای رفع ابهام (P=۰/۰۰۳) و اصلاح مکالمه از نوع درخواست برای رفع ابهام (P=۰/۰۰۲) بین دو گروه کم شنوا و شنوا اختلاف معناداری داشت. نتیجه گیری: کودکان کم شنوا در به کارگیری مهارت های کاربردشناسی ضعیف تر از کودکان شنوا عمل می کنند.

Keywords:

Hard of hearing , Pragmatics , Topic maintenance , Turn-talking , Repairs , کم شنوای شدید , کاربردشناسی , پیگیری موضوع , نوبت گیری , اصلاح مکالمه